مدیریت بیماران مبتلا به اختلالات عروق کرونر

🎯 اهداف یادگیری

پس از مطالعه این فصل، فراگیر قادر خواهد بود:
1️⃣ پاتوفیزیولوژی، علائم بالینی، و درمان بیماری‌های عروق کرونر از جمله آترواسکلروز کرونر، آنژین صدری، و انفارکتوس میوکارد را شرح دهد.
2️⃣ فرآیند پرستاری را به عنوان چارچوبی برای مراقبت از بیمار مبتلا به آنژین صدری، سندرم کرونری حاد، یا بیمارانی که تحت عمل جراحی قلب قرار گرفته‌اند، به کار گیرد.
3️⃣ روش‌های مداخله‌ای عروق کرونر از طریق پوست (PCI) و بازسازی عروق کرونر را توصیف کند.
4️⃣ مراقبت‌های پرستاری از بیمارانی که تحت مداخلات کرونری از طریق پوست برای درمان بیماری عروق کرونر قرار گرفته‌اند، شناسایی کند.

🩸 مفهوم پرستاری کلیدی: پرفیوژن (Perfusion)

پرفیوژن به جریان کافی خون غنی از اکسیژن به بافت‌های بدن اشاره دارد. اختلال در پرفیوژن می‌تواند منجر به ایسکمی (کاهش اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها) و در صورت شدید بودن، نکروز بافتی (مرگ سلولی) شود.

📖 واژه‌نامه‌ی کلیدی

🔬 اصطلاحات مرتبط با بیماری‌های عروق کرونر:

📌 سندرم کرونری حاد (ACS): مجموعه‌ای از علائم و نشانه‌ها که نشان‌دهنده آنژین ناپایدار یا انفارکتوس حاد میوکارد است.
📌 آنژین صدری: درد قفسه سینه که ناشی از ایسکمی میوکارد (کاهش خون‌رسانی به عضله‌ی قلب) است.
📌 آتروم: لایه‌ی فیبروزی متشکل از سلول‌های عضلانی صاف که روی رسوبات چربی داخل رگ‌ها شکل می‌گیرد و باعث تنگ شدن و انسداد عروق می‌شود.
📌 آترواسکلروز: تجمع غیرطبیعی چربی و بافت فیبروزی در دیواره‌ی شریان‌ها، که منجر به تنگی و انسداد شریانی می‌شود.
📌 انفارکتوس میوکارد (MI): مرگ سلول‌های عضله‌ی قلبی به دلیل کمبود اکسیژن‌رسانی ناشی از انسداد عروق کرونر.

🩺 اصطلاحات مرتبط با مداخلات درمانی:

📌 بای‌پس عروق کرونر (CABG): روشی جراحی که در آن یک رگ خونی از قسمت دیگری از بدن گرفته شده و برای عبور از ناحیه‌ی مسدود شده در عروق کرونر پیوند زده می‌شود.
📌 مداخله‌ی عروق کرونر از طریق پوست (PCI): روشی که در آن یک کاتتر در شریان کرونر قرار داده شده و از روش‌های مختلفی برای کاهش انسداد استفاده می‌شود.
📌 آنژیوپلاستی کرونر از طریق پوست (PTCA): نوعی PCI که شامل باد کردن یک بالون در داخل شریان کرونر برای باز کردن انسداد ناشی از آتروم است.
📌 استنت: شبکه‌ای فلزی که درون یک شریان قرار داده می‌شود تا از بسته شدن مجدد آن جلوگیری کند.
📌 ترومبولیتیک: دارویی که لخته‌های خون را حل می‌کند (همچنین به عنوان فیبرینولیتیک شناخته می‌شود).

🧪 اصطلاحات مرتبط با آزمایشات و علائم بالینی:

📌 پروتئین تروپونین: نشانگر زیستی عضله‌ی قلبی که برای تشخیص آسیب به میوکارد اندازه‌گیری می‌شود.
📌 ایسکمی: کاهش خون‌رسانی به بافت‌ها که منجر به کمبود اکسیژن در آن ناحیه می‌شود.
📌 مرگ ناگهانی قلبی: ایست ناگهانی و مؤثر فعالیت قلبی که می‌تواند منجر به مرگ شود.

🧬 اصطلاحات مرتبط با لیپیدها و فاکتورهای خطر:

📌 کلسترول LDL (لیپوپروتئین با چگالی کم): حمل‌کننده‌ی کلسترول به بافت‌ها، که تأثیر منفی روی دیواره‌ی عروق دارد.
📌 کلسترول HDL (لیپوپروتئین با چگالی بالا): انتقال‌دهنده‌ی کلسترول به کبد جهت دفع آن، که تأثیر مفیدی روی عروق دارد.
📌 سندرم متابولیک: مجموعه‌ای از ناهنجاری‌های متابولیکی شامل مقاومت به انسولین، چاقی، دیس‌لیپیدمی (اختلال چربی خون)، و فشار خون بالا که خطر بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش می‌دهد.

📊 اهمیت بیماری‌های عروق کرونر

📌 بیماری‌های قلبی-عروقی علت اصلی مرگ و میر در ایالات متحده در تمام گروه‌های جنسیتی، نژادی و قومی هستند.
📌 پژوهش‌های مرتبط با پیشگیری و درمان این بیماری‌ها شامل بررسی اثرات آن در زنان، کودکان، و گروه‌های مختلف نژادی است.
📌 پرستاران از نتایج این تحقیقات برای بهبود استراتژی‌های پیشگیری و درمانی در جمعیت‌های مختلف استفاده می‌کنند.

🔴 جمع‌بندی و نکات کلیدی

✅ بیماری‌های عروق کرونر شامل آنژین صدری، آترواسکلروز، و انفارکتوس میوکارد از دلایل اصلی مرگ و میر هستند.
✅ مداخلات درمانی شامل روش‌های دارویی، مداخلات تهاجمی (PCI، استنت‌گذاری)، و روش‌های جراحی (CABG) می‌باشند.
✅ کنترل فاکتورهای خطر مانند کلسترول، فشار خون، و دیابت نقش مهمی در پیشگیری از این بیماری‌ها دارد.
✅ پرستاران نقش مهمی در آموزش، تشخیص زودهنگام، و مدیریت بیماری‌های عروق کرونر دارند.

💡 این فصل بر روی راهکارهای پیشگیری، تشخیص، و درمان بیماری‌های عروق کرونر تمرکز دارد و برای پرستاران و متخصصان مراقبت‌های قلبی ضروری است. 🏥❤️

✅ 1. اصلاح رژیم غذایی برای کاهش LDL و فشار خون

📌 🔹 رژیم‌های توصیه‌شده:
1️⃣ رژیم انجمن قلب آمریکا (AHA)
2️⃣ رژیم مدیترانه‌ای (کاهش خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی)

📌 🔹 عناصر کلیدی این رژیم‌ها:
✔ افزایش مصرف غذاهای گیاهی (میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات، مغزها و دانه‌ها)
✔ مصرف حداقل غذاهای فرآوری‌شده
✔ استفاده از مواد غذایی تازه و فصلی
✔ افزایش مصرف ماهی و غذاهای دریایی
✔ کاهش مصرف گوشت قرمز
✔ محدود کردن مصرف قند و نوشیدنی‌های شیرین

📢 🔍 رژیم گیاه‌خواری نیز می‌تواند تأثیر چشمگیری در کاهش کلسترول، قند خون، فشار خون و شاخص توده بدنی (BMI) داشته باشد. اما ممکن است برای همه بیماران مناسب نباشد. مشاوره با متخصص تغذیه توصیه می‌شود.

📌 🔹 منابع معتبر برای کنترل کلسترول:
📖 مؤسسات علمی و پزشکی معتبر:
🔹 موسسه ملی قلب، ریه و خون (NHLBI)
🔹 برنامه ملی آموزش کلسترول (NCEP)
🔹 انجمن قلب آمریکا (AHA)
🔹 انجمن دیابت آمریکا (ADA)

✅ 📌 نکات مهم هنگام خرید مواد غذایی:
📌 بررسی برچسب تغذیه‌ای محصولات و توجه به:
✔ اندازه هر وعده غذایی
✔ مقدار چربی کل، چربی اشباع، چربی ترانس
✔ مقدار کلسترول و فیبر غذایی

✅ 2. فعالیت بدنی و کاهش وزن برای کاهش تری‌گلیسرید

📌 🔹 اثرات مثبت ورزش:
✔ افزایش HDL (کلسترول خوب)
✔ کاهش تری‌گلیسرید و LDL (کلسترول بد)
✔ کاهش خطر سکته قلبی و مرگ ناگهانی

📌 🔹 توصیه‌های فعالیت بدنی:
✔ حداقل 150 دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط در هفته یا
✔ 75 دقیقه ورزش شدید در هفته
✔ تمرینات تقویت عضلات (2 روز در هفته)

📌 🔹 راهکارهای عملی برای افزایش فعالیت بدنی:
✔ پیاده‌روی روزانه (مثلاً پارک کردن خودرو در فاصله دورتر)
✔ استفاده از پله به‌جای آسانسور
✔ انتخاب ورزشی که به آن علاقه دارید

📌 🔹 نکات ایمنی حین ورزش:
✔ در هوای گرم، ورزش را در ساعات خنک روز انجام دهید
✔ در هوای سرد، لباس چندلایه و کلاه بپوشید
✔ اگر دچار درد قفسه سینه، تنگی نفس، سرگیجه یا حالت تهوع شدید، ورزش را متوقف کنید.

✅ 3. دارودرمانی برای کنترل چربی خون

📌 🔹 اگر تغییر رژیم غذایی کافی نباشد، داروهای کاهش چربی خون ممکن است تجویز شوند:

📌 🔍 انواع داروهای کاهش چربی خون:
1️⃣ استاتین‌ها (Statins): داروی اصلی کاهش LDL (آتورواستاتین، روزوواستاتین)
2️⃣ فیبرات‌ها (Fibrates): کاهش تری‌گلیسرید (جم‌فیبروزیل، فنوفیبرات)
3️⃣ رزین‌های متصل‌شونده به اسید صفراوی (Bile Acid Sequestrants): کاهش LDL (کولستیپول، کلستیرامین)
4️⃣ مهارکننده‌های جذب کلسترول: جلوگیری از جذب چربی در روده (ازتیمایب)
5️⃣ داروهای PCSK9: کاهش شدید LDL در بیماران پرخطر (امیگلدوماپ، علیروکوماب)

📌 🔍 نکات مهم قبل از شروع دارودرمانی:
✔ پزشک و بیمار باید درباره مزایا، عوارض جانبی و داروهای تداخل‌کننده گفتگو کنند.
✔ ترکیب دارو + سبک زندگی سالم مؤثرترین روش کاهش خطر بیماری قلبی است.

✅ 4. ترک سیگار و دخانیات 🚭

📌 🔹 مصرف سیگار چگونه باعث بیماری قلبی می‌شود؟
1️⃣ نیکوتین باعث افزایش فشار خون و ضربان قلب می‌شود.
2️⃣ افزایش اکسیداسیون LDL، که منجر به آسیب دیواره رگ‌ها و تشکیل پلاک‌های آترواسکلروتیک می‌شود.
3️⃣ افزایش مونوکسیدکربن در خون و کاهش اکسیژن‌رسانی به قلب.

📌 🔹 راهکارهای ترک سیگار:
✔ مراجعه به پزشک یا مشاور ترک سیگار
✔ استفاده از داروهای جایگزین نیکوتین (آدامس، برچسب نیکوتین)
✔ داروهای تجویزی مانند وارنیکلین و بوپروپیون
✔ پیوستن به گروه‌های حمایتی ترک سیگار

📢 🔍 ترک سیگار، حتی پس از سال‌ها مصرف، می‌تواند خطر حمله قلبی را کاهش دهد!

📌 جمع‌بندی و نکات کلیدی

✅ پیشگیری از بیماری‌های قلبی مستلزم تغییر سبک زندگی و رعایت اصول زیر است:
✔ رژیم غذایی سالم (افزایش فیبر، کاهش چربی‌های اشباع و ترانس، مصرف ماهی)
✔ ورزش منظم (150 دقیقه در هفته)
✔ کنترل کلسترول با دارو در صورت نیاز
✔ ترک سیگار و الکل
✔ مدیریت استرس و خواب کافی 😴

🚨 📢 این تغییرات می‌توانند خطر بیماری‌های قلبی را کاهش داده و طول عمر را افزایش دهند!

این داروها برای کاهش کلسترول، تری‌گلیسرید و سایر چربی‌های مضر خون تجویز می‌شوند. هر دسته از داروها دارای اثرات درمانی خاص، ملاحظات بالینی، و عوارض جانبی احتمالی است که در ادامه توضیح داده شده است.

🔹 مهارکننده‌های ردوکتاز HMG-CoA (استاتین‌ها)

📌 داروها: آتورواستاتین، سیمواستاتین، روزوواستاتین
📌 اثرات درمانی:
✔ کاهش کلسترول کل
✔ کاهش LDL (کلسترول بد)
✔ افزایش HDL (کلسترول خوب)
✔ کاهش تری‌گلیسرید
✔ مهار آنزیم مسئول سنتز چربی (HMG-CoA)
✔ اثرات ضدالتهابی و ضدانعقادی روی دیواره عروق

📌 ملاحظات:
⚠ عوارض شایع: درد عضلانی (میالژی)، درد مفاصل (آرترالژی)
⚠ عوارض جدی: میوپاتی، رابدومیولیز (تخریب عضلانی شدید)
🔹 بررسی عملکرد کبدی توصیه می‌شود.
🔹 در بیماری کبدی منع مصرف دارد.
🔹 احتمال تداخل دارویی دارد، لذا بررسی تداخلات مهم است.
🔹 زمان مصرف: شب (به دلیل افزایش سنتز کلسترول در شب)
🔹 موارد مصرف: بیماران مبتلا به سندرم کرونری حاد (ACS) و سکته مغزی

🔹 اسیدهای فیبریک (فیبرات‌ها)

📌 داروها: فنوفیبرات، جمفیبروزیل
📌 اثرات درمانی:
✔ افزایش HDL (کلسترول خوب)
✔ کاهش تری‌گلیسرید
✔ کاهش سنتز تری‌گلیسرید و سایر چربی‌ها

📌 ملاحظات:
⚠ عوارض شایع: اسهال، نفخ، راش پوستی، میالژی
⚠ عوارض جدی: پانکراتیت، مسمومیت کبدی، رابدومیولیز
🔹 در بیماران دارای بیماری کلیوی یا کبدی شدید منع مصرف دارد.
🔹 در مصرف همزمان با استاتین‌ها احتیاط شود.

🔹 رزین‌های متصل‌شونده به اسید صفراوی (Bile Acid Sequestrants)

📌 داروها: کلستیپول، کلستیرامین، کولسولام
📌 اثرات درمانی:
✔ کاهش LDL (کلسترول بد)
✔ افزایش جزئی HDL (کلسترول خوب)
✔ اکسید کردن کلسترول به اسیدهای صفراوی و کاهش جذب چربی

📌 ملاحظات:
⚠ عوارض شایع: یبوست، درد شکمی، خونریزی گوارشی
⚠ ممکن است جذب سایر داروها را کاهش دهد.
🔹 زمان مصرف: قبل از غذا
🔹 معمولاً به‌عنوان درمان کمکی زمانی استفاده می‌شود که استاتین‌ها به‌تنهایی مؤثر نباشند.

🔹 مهارکننده جذب کلسترول

📌 دارو: ازتیمایب
📌 اثرات درمانی:
✔ کاهش LDL (کلسترول بد)
✔ مهار جذب کلسترول در روده کوچک

📌 ملاحظات:
⚠ عوارض شایع: درد شکمی، درد مفاصل (آرترالژی)، درد عضلانی (میالژی)
🔹 نسبت به رزین‌های متصل‌شونده به اسید صفراوی تحمل‌پذیری بهتری دارد.
🔹 اغلب همراه با استاتین‌ها تجویز می‌شود.
🔹 در بیماران دارای بیماری کبدی منع مصرف دارد.

🔹 مهارکننده‌های PCSK9

📌 داروها: آلیروکوماب، اوولوکوماب
📌 اثرات درمانی:
✔ کاهش LDL (کلسترول بد)
✔ کاهش خطر سکته قلبی و مغزی
✔ کاهش نیاز به آنژیوپلاستی و جراحی بای‌پس عروق کرونر (CABG)

📌 ملاحظات:
⚠ عوارض شایع:
🔹 اوولوکوماب: علائم شبیه آنفلوانزا، درد عضلانی، اسهال، قرمزی یا درد در محل تزریق
🔹 آلیروکوماب: فقط تزریق زیرجلدی دارد (1 تا 2 بار در ماه)

📢 🔍 نکته مهم: این داروها به‌دلیل هزینه بالا معمولاً برای بیماران پرخطر یا مبتلا به هایپرکلسترولمی فامیلی (کلسترول بالا با منشأ ژنتیکی) تجویز می‌شوند.

📌 جمع‌بندی و نکات کلیدی

✅ استاتین‌ها (مانند آتورواستاتین و روزوواستاتین) اولین انتخاب درمانی برای کاهش کلسترول بالا هستند.
✅ فیبرات‌ها (مانند فنوفیبرات و جمفیبروزیل) بیشتر برای کاهش تری‌گلیسرید بالا تجویز می‌شوند.
✅ رزین‌های متصل‌شونده به اسید صفراوی اغلب به‌عنوان درمان کمکی همراه با استاتین‌ها استفاده می‌شوند.
✅ ازتیمایب جذب کلسترول را کاهش داده و اغلب همراه با استاتین‌ها مصرف می‌شود.
✅ مهارکننده‌های PCSK9 (مانند اوولوکوماب و آلیروکوماب) برای بیماران پرخطر یا مبتلا به کلسترول ارثی تجویز می‌شوند.
✅ بررسی عملکرد کبد و عضلات در بیماران مصرف‌کننده استاتین‌ها ضروری است.

📢 🚨 هشدار: هیچ دارویی جایگزین اصلاح سبک زندگی، تغذیه سالم و ورزش منظم نیست! 🚶‍♂️🥗

1️⃣ ترک مصرف دخانیات

افرادی که در معرض خطر بیماری‌های قلبی هستند، باید هرچه سریع‌تر مصرف دخانیات را متوقف کنند. برای این کار، روش‌های مختلفی پیشنهاد می‌شود:
✔ برنامه‌های آموزشی و مشاوره‌ای
✔ حمایت گروهی و پیام‌های انگیزشی مداوم
✔ داروهای کمکی مانند نیکوتین پچ، قرص‌های مکیدنی نیکوتین، آدامس نیکوتین، وارنیکلین و بوپروپیون

📌 نکته مهم: مصرف محصولات حاوی نیکوتین، مانند آدامس نیکوتین، می‌تواند منجر به افزایش ضربان قلب و فشار خون شود و چسبندگی پلاکت‌ها را افزایش دهد. بنابراین، این داروها باید در کمترین دوز ممکن و برای کوتاه‌ترین مدت زمان استفاده شوند.

🚭 خطرات دود سیگار دست دوم:
✔ افزایش 25-30٪ خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب
✔ افزایش 20-30٪ خطر سکته مغزی

🔹 دستگاه‌های الکترونیکی نیکوتین (ENDS) مانند سیگارهای الکترونیکی، ویپ، و قلیان الکترونیکی، به‌ویژه در بین جوانان محبوب شده‌اند. اما تأثیرات درازمدت این محصولات بر قلب هنوز مشخص نیست.

2️⃣ کنترل فشار خون (هایپرتانسیون)

📌 تعریف: فشار خون بالاتر از 130/80 میلی‌متر جیوه
✔ برای تشخیص دقیق، اندازه‌گیری فشار خون باید در دو تا سه نوبت جداگانه انجام شود.
✔ هدف درمان: نگه داشتن فشار خون زیر 130/80 میلی‌متر جیوه برای تمامی بزرگسالان.

📌 اثرات فشار خون بالا بر قلب و عروق:
⚠ افزایش سفتی دیواره رگ‌ها
⚠ افزایش التهاب و پیشرفت تصلب شرایین (آترواسکلروز)
⚠ افزایش بار کاری قلب و در نتیجه بزرگ شدن بطن چپ، که می‌تواند به نارسایی قلبی منجر شود.

📌 مدیریت فشار خون:
✔ تغییر سبک زندگی (کاهش مصرف نمک، ورزش منظم، مدیریت استرس)
✔ دارودرمانی در صورت لزوم (مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین، مسدودکننده‌های بتا، دیورتیک‌ها و غیره)

3️⃣ کنترل دیابت

✔ دیابت روند پیشرفت بیماری‌های قلبی را تسریع می‌کند.
✔ قند خون بالا باعث افزایش کلسترول بد (LDL)، چسبندگی پلاکت‌ها و اختلال در عملکرد گلبول‌های قرمز شده و خطر لخته‌شدن خون را افزایش می‌دهد.
✔ داروهای کنترل دیابت مانند متفورمین و انسولین می‌توانند به بهبود عملکرد عروق و کاهش خطر بیماری‌های قلبی کمک کنند.

📌 دیابت چگونه بر عروق اثر می‌گذارد؟
🔹 آسیب به سلول‌های اندوتلیال (سلول‌های پوششی داخل رگ‌ها)
🔹 کاهش قابلیت گشاد شدن عروق و افزایش سختی دیواره رگ‌ها
🔹 افزایش روند تشکیل پلاک‌های آترواسکلروتیک

📌 راهکارهای پیشگیری از بیماری قلبی در افراد دیابتی:
✔ کنترل دقیق سطح قند خون
✔ ورزش منظم و رژیم غذایی کم‌چرب
✔ کاهش وزن و ترک سیگار

4️⃣ نقش جنسیت در بیماری‌های قلبی

🔹 زنان معمولاً ۱۰ سال دیرتر از مردان به بیماری‌های قلبی مبتلا می‌شوند، اما نرخ مرگ و میر در آن‌ها بالاتر است.
🔹 علائم در زنان ممکن است متفاوت از مردان باشد، به‌ویژه با دردهای گوارشی، تهوع، تپش قلب و بی‌حسی به جای درد شدید قفسه سینه.
🔹 زنان معمولاً دیرتر به پزشک مراجعه می‌کنند و ممکن است بیماری آن‌ها دیرتر تشخیص داده شود.

📌 آیا هورمون‌درمانی (HT) بعد از یائسگی برای پیشگیری از بیماری قلبی مفید است؟
⚠ خیر. در گذشته، تصور می‌شد که هورمون‌درمانی بعد از یائسگی از زنان در برابر بیماری‌های قلبی محافظت می‌کند. اما مطالعات نشان داده‌اند که HT خطر سکته، لخته خون، سرطان سینه و بیماری قلبی را افزایش می‌دهد.

📌 تفاوت‌های جنسیتی در تشخیص و درمان:
✔ در گذشته، زنان کمتر از مردان تحت آنژیوگرافی، آنژیوپلاستی و جراحی بای‌پس قرار می‌گرفتند.
✔ امروزه، با افزایش آگاهی کادر درمانی، این تفاوت‌ها کاهش یافته است.

📌 داستان بیمار: کارل شاپیرو (بخش اول)

شرح حال:
🔹 کارل شاپیرو، بیماری با سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی-عروقی، طی یک ویزیت معمول به فشار خون بالا و چربی خون بالا مبتلا تشخیص داده شد.
🔹 وی اضافه‌وزن دارد، روزانه نیم پاکت سیگار می‌کشد و کار پر استرسی دارد.

📢 سؤالات مهم برای ارزیابی و آموزش بیمار:
✔ آیا از اثرات سیگار بر قلب و عروق آگاه هستید؟
✔ آیا تمایل دارید راهکارهایی برای کاهش استرس و کنترل فشار خون یاد بگیرید؟
✔ آیا تاکنون رژیم غذایی خاصی برای کاهش کلسترول امتحان کرده‌اید؟
✔ آیا در مورد داروهای کاهش فشار خون و کلسترول اطلاعاتی دارید؟

📢 موضوعات کلیدی برای آموزش بیمار:
🔹 اهمیت ترک سیگار و گزینه‌های موجود برای کمک به ترک آن
🔹 اهمیت ورزش و تغذیه سالم در کنترل چربی خون و فشار خون
🔹 نقش کاهش استرس در جلوگیری از پیشرفت بیماری قلبی
🔹 اطلاعات درباره داروهای تجویز شده و نحوه مصرف صحیح آن‌ها

📌 جمع‌بندی نکات کلیدی

✅ ترک سیگار و کاهش مواجهه با دود دست دوم خطر بیماری قلبی را کاهش می‌دهد.
✅ کنترل فشار خون (کمتر از 130/80 mmHg) از آسیب به عروق و قلب جلوگیری می‌کند.
✅ دیابت باعث تشدید تصلب شرایین و افزایش خطر حمله قلبی می‌شود.
✅ زنان نسبت به مردان علائم متفاوتی دارند و باید بیشتر به نشانه‌های هشداردهنده توجه کنند.
✅ آموزش بیماران نقش کلیدی در پیشگیری و مدیریت بیماری‌های قلبی دارد.

📢 🚨 توصیه پایانی: تغییرات سبک زندگی مانند تغذیه سالم، ورزش منظم، مدیریت استرس و ترک سیگار بهترین راه پیشگیری از بیماری‌های قلبی است! 🥦🚴‍♂️💖

🔹 تعریف آنژین صدری

آنژین صدری یک سندرم بالینی است که با درد یا فشار در ناحیه جلویی قفسه سینه مشخص می‌شود. علت این درد کاهش جریان خون کرونری است که باعث کاهش اکسیژن‌رسانی به عضله قلب می‌شود. این حالت معمولاً در پاسخ به فعالیت بدنی یا استرس عاطفی رخ می‌دهد، زیرا در این شرایط نیاز قلب به اکسیژن افزایش یافته ولی عرضه آن محدود است.

🔬 پاتوفیزیولوژی آنژین صدری

✔ علت اصلی آنژین، تصلب شرایین (آترواسکلروز) است که منجر به انسداد حداقل یکی از شریان‌های کرونری اصلی می‌شود.
✔ به‌طور طبیعی، قلب برای تأمین نیازهای اکسیژنی خود، مقدار زیادی اکسیژن از گردش خون کرونری دریافت می‌کند.
✔ در صورت افزایش نیاز به اکسیژن (مثلاً هنگام فعالیت یا استرس)، باید جریان خون کرونری افزایش یابد.
✔ اگر یک شریان کرونری مسدود شده باشد، افزایش جریان خون امکان‌پذیر نیست و در نتیجه، ایسکمی (کمبود اکسیژن در بافت) رخ می‌دهد که باعث ایجاد درد آنژینی می‌شود.

⚠ عوامل تشدید‌کننده آنژین

✅ فعالیت بدنی → افزایش نیاز به اکسیژن در عضله قلب
✅ قرار گرفتن در هوای سرد → انقباض عروق و افزایش فشار خون
✅ مصرف وعده‌های غذایی سنگین → افزایش جریان خون به دستگاه گوارش، کاهش خون‌رسانی به قلب
✅ استرس و هیجان → ترشح کاتکول‌آمین‌ها (آدرنالین و نورآدرنالین) که فشار خون و ضربان قلب را بالا می‌برند

📌 ⚠ آنژین ناپایدار ممکن است بدون ارتباط با این عوامل نیز رخ دهد و اغلب نیاز به مداخله پزشکی فوری دارد.

📌 انواع آنژین صدری (جدول 23-2)

📌 انواع آنژین صدری

۱. آنژین پایدار (Stable Angina):

• این نوع آنژین الگوی مشخص و قابل پیش‌بینی دارد.

• معمولاً هنگام فعالیت بدنی رخ می‌دهد و با استراحت یا مصرف نیتروگلیسیرین تسکین می‌یابد.

۲. آنژین ناپایدار (Unstable Angina):

• شدت و دفعات درد به‌مرور افزایش می‌یابد و برخلاف آنژین پایدار، با استراحت یا نیتروگلیسیرین تسکین نمی‌یابد.

• این نوع آنژین خطرناک است و نیاز به مداخله پزشکی فوری دارد، زیرا ممکن است منجر به حمله قلبی (سکته قلبی) شود.

۳. آنژین مقاوم (Refractory Angina):

• یک نوع شدید و ناتوان‌کننده از آنژین است که به درمان‌های معمولی پاسخ نمی‌دهد.

• اغلب نیازمند درمان‌های تهاجمی‌تر مانند آنژیوپلاستی یا جراحی بای‌پس قلبی است.

4. آنژین واریانت (Prinzmetal’s Angina):

   • این نوع آنژین در حالت استراحت رخ می‌دهد و ممکن است با افزایش قطعه ST در نوار قلب همراه باشد.

   • علت آن معمولاً اسپاسم (گرفتگی) عروق کرونری است که باعث کاهش ناگهانی جریان خون به قلب می‌شود.

5. ایسکمی خاموش (Silent Ischemia):

   • در این حالت علائم قابل‌احساسی وجود ندارد، اما شواهدی از کمبود اکسیژن در عضله قلب (ایسکمی) در نوار قلب یا تست ورزش مشاهده می‌شود.

   • این نوع آنژین در بیماران دیابتی شایع‌تر است، زیرا نوروپاتی دیابتی می‌تواند احساس درد را مختل کند.

📌 💡 نکته مهم:
آنژین ناپایدار وضعیتی اورژانسی است و باید بلافاصله تحت بررسی پزشکی قرار گیرد، زیرا ممکن است به حمله قلبی (MI) منجر شود. 🚑❤️

🔎 علائم بالینی آنژین صدری

✔ درد یا فشار در قفسه سینه (از احساس ناراحتی خفیف تا درد شدید و طاقت‌فرسا)
✔ احساس خفگی یا فشار در پشت جناغ سینه (درد رتروسترنال)
✔ انتشار درد به گردن، فک، شانه‌ها و بازوی چپ
✔ احساس ضعف یا بی‌حسی در بازوها و دست‌ها
✔ تنگی نفس، رنگ‌پریدگی، تعریق، سرگیجه یا حالت تهوع

📌 💡 تفاوت بیماران دیابتی:
🔹 بیماران دیابتی ممکن است درد شدید را تجربه نکنند، زیرا نوروپاتی اتونومیک (آسیب اعصاب خودکار) می‌تواند انتقال حس درد را مختل کند.
🔹 در این افراد، علائم ممکن است شامل ضعف عمومی یا احساس ناراحتی گوارشی باشد.

📌 💡 ویژگی مهم آنژین صدری پایدار:
🔹 درد آنژینی معمولاً با استراحت یا مصرف نیتروگلیسیرین بهبود می‌یابد.
🔹 در آنژین ناپایدار، درد با استراحت تسکین نمی‌یابد و نیاز به مراقبت پزشکی دارد.

👴 نکات مهم در سالمندان

📌 آنژین در سالمندان ممکن است الگوی غیرمعمولی داشته باشد.
✔ ممکن است درد قفسه سینه وجود نداشته باشد و به جای آن تنگی نفس تنها علامت بیماری باشد.
✔ برخی افراد دچار ایسکمی خاموش هستند، یعنی بدون احساس درد، دچار کاهش خون‌رسانی به قلب می‌شوند.
✔ آزمایش‌های تشخیصی مانند تست استرس قلبی یا آنژیوگرافی کرونری ممکن است برای تشخیص لازم باشند.
✔ داروهای ضدآنژین (مانند نیتروگلیسیرین و بتابلاکرها) باید در سالمندان با احتیاط تجویز شوند، زیرا خطر عوارض جانبی مانند افت فشار خون افزایش می‌یابد.

🩺 روش‌های تشخیصی آنژین صدری

✔ تاریخچه پزشکی و شرح حال بیمار (مشخص کردن ویژگی‌های درد و عوامل تشدیدکننده)
✔ نوار قلب (ECG) → بررسی تغییرات مانند برگشت موج T، افزایش قطعه ST یا موج Q غیرطبیعی
✔ آزمایش‌های خونی (بیومارکرهای قلبی) → بررسی آنزیم‌های قلبی برای رد یا تأیید سکته قلبی (ACS)
✔ تست ورزش یا تست استرس فارماکولوژیک → بررسی تغییرات ECG هنگام فعالیت فیزیکی
✔ اکوکاردیوگرافی → بررسی عملکرد عضله قلب و جریان خون
✔ اسکن هسته‌ای قلب (سینتی‌گرافی میوکارد) → ارزیابی میزان خون‌رسانی به عضله قلب
✔ آنژیوگرافی کرونری (کاتتریزاسیون قلبی) → بررسی انسدادهای عروق کرونری با استفاده از ماده حاجب

📌 جمع‌بندی نکات کلیدی

✅ آنژین صدری به دلیل کاهش جریان خون کرونری و کمبود اکسیژن در عضله قلب ایجاد می‌شود.
✅ فعالیت بدنی، سرما، مصرف غذای سنگین و استرس از عوامل تشدید‌کننده آن هستند.
✅ انواع مختلف آنژین وجود دارد: پایدار، ناپایدار، مقاوم، واریانت، و ایسکمی خاموش.
✅ علائم رایج شامل درد قفسه سینه، احساس فشار، انتشار درد به گردن و بازوها، و علائم همراه مانند تعریق و تهوع است.
✅ در سالمندان، علائم ممکن است غیرمعمول باشد (مانند تنگی نفس بدون درد).
✅ تشخیص شامل نوار قلب، آزمایش‌های خونی، تست ورزش، و آنژیوگرافی کرونری است.
✅ آنژین ناپایدار نیاز به مداخله پزشکی فوری دارد، زیرا می‌تواند به سکته قلبی منجر شود.

📢 🚨 نکته پایانی: اگر درد قفسه سینه شدید، طولانی‌مدت، یا با استراحت تسکین نیافت، فوراً با اورژانس تماس بگیرید، زیرا ممکن است نشانه حمله قلبی باشد! 🚑💙

🔹 اهداف درمان پزشکی:

۱. کاهش نیاز عضله قلب به اکسیژن
۲. افزایش تأمین اکسیژن برای قلب

✅ روش‌های درمانی شامل:

• دارودرمانی

• کنترل عوامل خطر

• روش‌های بازگشایی عروق قلبی (Reperfusion) مانند:

  • آنژیوپلاستی با بالن (PTCA)

  • استنت‌گذاری داخل عروق کرونری

  • جراحی بای‌پس عروق کرونری (CABG)

🩺 دارودرمانی برای آنژین صدری

📌 🟢 نیتروگلیسیرین (Nitroglycerin) – داروی اصلی درمان آنژین صدری

✅ نحوه اثر نیتروگلیسیرین:

• یک گشادکننده قوی عروق (Vasodilator)‌ است که جریان خون به عضله قلب را بهبود می‌بخشد و درد قفسه سینه را تسکین می‌دهد.

• باعث گشاد شدن وریدها شده و موجب تجمع خون در وریدها می‌شود. این امر منجر به:

  • کاهش بازگشت خون به قلب (کاهش فشار پرشدگی یا Preload)

  • کاهش بار کاری قلب و کاهش نیاز قلب به اکسیژن

• باعث اتساع شریان‌های محیطی شده و فشار خون را کاهش می‌دهد که در نتیجه، پس‌بار قلب (Afterload) کاهش می‌یابد و نیاز اکسیژن قلب کم می‌شود.

💊 اشکال مختلف تجویز نیتروگلیسیرین

🔹 زیرزبانی (Sublingual – قرص یا اسپری):

• اثر سریع (در عرض ۳ دقیقه) برای تسکین درد حملات حاد آنژین

• زیر زبان یا داخل لپ (گونه) قرار داده می‌شود

• حداکثر ۳ بار با فاصله ۵ دقیقه‌ای قابل استفاده است؛ اگر درد تسکین نیافت، باید فوراً به اورژانس مراجعه کرد. 🚑

🔹 خوراکی (Oral – قرص یا کپسول):

• جهت اثر طولانی‌تر و پیشگیری از حملات آنژین

🔹 موضعی (پماد یا چسب پوستی – Topical):

• اثر طولانی‌مدت برای جلوگیری از حملات مکرر

• برای جلوگیری از تحمل دارویی، چسب معمولاً صبح گذاشته شده و شب برداشته می‌شود.

🔹 تزریقی (Intravenous – IV):

• برای بیماران بستری که علائم مداوم ایسکمی دارند یا پس از انجام روش‌های بازگشایی عروق

• دوز بر اساس شدت درد و فشار خون تنظیم می‌شود.

• معمولاً اگر فشار خون سیستولیک کمتر از ۹۰ میلی‌متر جیوه باشد، تجویز نمی‌شود.

📌 ⚠️ عوارض نیتروگلیسیرین:

• سردرد شایع‌ترین عارضه است که در برخی بیماران باعث عدم تحمل دارو می‌شود.

• کاهش شدید فشار خون

• تاکی‌کاردی رفلکسی (افزایش جبرانی ضربان قلب)

🔍 📌 نکته مهم: برای پیشگیری از تحمل دارویی، لازم است بیماران یک دوره بدون نیتروگلیسیرین (Nitrate-Free Period) داشته باشند (مثلاً چسب را شب‌ها بردارند).

۱. نیترات‌ها (Nitrates)

✅ نیتروگلیسیرین:

• کاهش مصرف اکسیژن میوکارد در کوتاه‌مدت و بلندمدت از طریق گشاد کردن انتخابی عروق

۲. مسدودکننده‌های گیرنده بتا (Beta-Blockers)

✅ متوپرولول، آتنولول:

• کاهش مصرف اکسیژن قلب از طریق مسدود کردن تحریک سمپاتیک بتا-آدرنرژیک

۳. مسدودکننده‌های کانال کلسیم (Calcium Channel Blockers)

✅ آملودیپین، دیلتیازم:

• اثرات اینوتروپ منفی (کاهش قدرت انقباض قلب)

• مناسب برای بیمارانی که به بتابلاکرها پاسخ نمی‌دهند

• درمان اولیه برای وازواسپاسم عروق کرونری

۴. داروهای ضدپلاکتی (Antiplatelet Medications)

✅ آسپرین، کلوپیدوگرل، پراسوگرل، تیکاگرلور:

• جلوگیری از تجمع پلاکت‌ها و کاهش خطر تشکیل لخته‌های خونی

۵. داروهای ضدانعقاد (Anticoagulants)

✅ هپارین (بدون جزء مولکولی خاص - Unfractionated Heparin):

• پیشگیری از تشکیل ترومبوز

✅ هپارین‌های با وزن مولکولی پایین (LMWHs) – انوکساپارین، دالتپارین:

• پیشگیری از لخته شدن خون با اثر پایدارتر نسبت به هپارین معمولی

📌 🔹 این داروها برای کاهش علائم آنژین، کاهش خطر حمله قلبی و بهبود جریان خون قلب استفاده می‌شوند.

۱. داروهای بتابلاکر (Beta-Blockers)

✅ متوپرولول و سایر بتابلاکرها مصرف اکسیژن قلب را کاهش داده و ضربان قلب را آهسته‌تر کرده، فشار خون را پایین آورده و میزان انقباض قلب را کاهش می‌دهند. این عوامل به کاهش درد قفسه سینه و پیشگیری از ایسکمی در هنگام فعالیت کمک می‌کنند.

📌 عوارض جانبی و موارد منع مصرف:

• افت فشار خون (هیپوتانسیون)

• کاهش ضربان قلب (برادی‌کاردی)

• بلوک پیشرفته دهلیزی-بطنی

• نارسایی حاد قلبی

• افسردگی، خستگی، کاهش میل جنسی، سرگیجه

• مهار علائم افت قند خون در بیماران دیابتی

• در بیماران مبتلا به آسم و بیماری‌های مزمن ریوی ممنوع است

۲. مسدودکننده‌های کانال کلسیم (Calcium Channel Blockers)

✅ آملودیپین، دیلتیازم باعث کاهش سرعت هدایت الکتریکی در گره سینوسی-دهلیزی (SA) و گره دهلیزی-بطنی (AV) شده و ضربان قلب را کاهش می‌دهند. همچنین باعث کاهش قدرت انقباضی قلب (اثر اینوتروپ منفی) می‌شوند و فشار خون را کاهش داده و به بهبود خون‌رسانی به قلب کمک می‌کنند.

📌 عوارض جانبی:

• افت فشار خون

• بلوک دهلیزی-بطنی

• برادی‌کاردی

• یبوست

۳. داروهای ضد پلاکتی (Antiplatelet Medications)

✅ آسپرین: جلوگیری از تجمع پلاکت‌ها و کاهش خطر حمله قلبی و مرگ ناشی از بیماری عروق کرونری
✅ کلوپیدوگرل، پراسوگرل، تیکاگرلور: مهار فعال‌سازی پلاکتی از طریق مسیرهای متفاوت نسبت به آسپرین

📌 عوارض جانبی:

• خطر خونریزی گوارشی و داخلی

• در برخی موارد نیاز به مصرف همزمان داروهای ضد اسید مانند رانیتیدین یا امپرازول

۴. داروهای ضد انعقاد (Anticoagulants)

✅ هپارین (غیر کسری - Unfractionated Heparin): جلوگیری از تشکیل لخته جدید و کاهش احتمال سکته قلبی
✅ هپارین‌های با وزن مولکولی پایین (LMWH) – انوکساپارین، دالتپارین: تأمین ضدانعقاد پایدارتر با کاهش خطر بازگشت ایسکمی

📌 موارد احتیاط:

• مانیتورینگ aPTT برای جلوگیری از خونریزی بیش از حد

• رعایت اقدامات پیشگیری از خونریزی:

  • فشار طولانی‌تر روی محل تزریق

  • اجتناب از تزریقات عضلانی

  • پرهیز از ضربه یا آسیب احتمالی

🚨 ⚠ خطر سندرم ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین (HIT): اگر کاهش تعداد پلاکت یا علائم ترومبوز مشاهده شود، داروی جایگزین مانند آرگاتروبان تجویز می‌شود.

۵. داروهای مهارکننده گلیکوپروتئین IIb/IIIa (Glycoprotein IIb/IIIa Inhibitors)

✅ ابسیکسی‌ماب، اپتی‌فیباتید: جلوگیری از تجمع پلاکت‌ها و ایجاد لخته‌های داخل عروق کرونری

📌 عوارض جانبی:

• خطر خونریزی شدید، نیازمند رعایت احتیاطات خونریزی

۶. نیتروگلیسیرین (Nitroglycerin) – داروی اصلی برای درمان آنژین

✅ گشادکننده عروق که باعث کاهش نیاز اکسیژن قلب و بهبود خون‌رسانی به قلب می‌شود.
✅ فرم‌های مصرفی: زیرزبانی، خوراکی، موضعی، تزریقی

📌 نحوه مصرف قرص زیرزبانی:

• قرص را زیر زبان قرار داده و اجازه دهید حل شود.

• حداکثر ۳ قرص به فاصله ۵ دقیقه‌ای مصرف شود؛ اگر درد ادامه داشت، با اورژانس تماس بگیرید.

• قرص‌ها را در ظرف شیشه‌ای دربسته و تیره نگهداری کنید و هر ۶ ماه یکبار تعویض کنید.

• قبل از فعالیت‌هایی که باعث درد می‌شوند، می‌توان آن را پیشگیرانه مصرف کرد.

🚨 ⚠ عوارض جانبی:

• سردرد، افت فشار خون، تپش قلب، گرگرفتگی

• برای جلوگیری از افت فشار خون، بیمار هنگام مصرف باید بنشیند

۷. اکسیژن‌درمانی (Oxygen Therapy)

✅ اکسیژن کمکی برای افزایش اکسیژن‌رسانی به عضله قلب و کاهش درد آنژین
✅ مانیتورینگ سطح اکسیژن خون (SpO₂ بیشتر از ۹۵٪) برای ارزیابی تأثیر درمان

📌 جمع‌بندی:
📌 داروهای کلیدی برای مدیریت آنژین شامل نیتروگلیسیرین، بتابلاکرها، مسدودکننده‌های کانال کلسیم، داروهای ضدپلاکتی و ضدانعقادی هستند.
📌 رعایت احتیاطات مصرف داروها به‌ویژه در بیماران با سابقه افت فشار خون، دیابت، آسم یا بیماری کلیوی ضروری است.
📌 در صورت تداوم درد پس از مصرف ۳ قرص نیتروگلیسیرین، بیمار باید فوراً به اورژانس مراجعه کند. 🚑

 🔍 ارزیابی بیمار (Assessment)

پرستار اطلاعاتی در مورد علائم بیمار، فعالیت‌هایی که باعث شروع حملات آنژین می‌شوند، عوامل خطر بیماری عروق کرونری (CAD)، نحوه پاسخ بیمار به درد آنژین، و درک بیمار و خانواده از بیماری و درمان جمع‌آوری می‌کند. سوالات مهم در ارزیابی آنژین:
✅ محل درد: "درد کجاست؟ می‌توانید به محل آن اشاره کنید؟"
✅ انتشار درد: "آیا درد به ناحیه دیگری منتشر می‌شود؟"
✅ توصیف درد: "درد را چگونه توصیف می‌کنید؟ آیا شبیه دردی است که قبلاً داشتید؟"
✅ شدت درد: "از ۰ تا ۱۰، میزان درد شما چقدر است؟"
✅ زمان‌بندی درد: "چه زمانی درد شروع شد؟ چقدر طول کشید؟"
✅ عوامل تحریک‌کننده و کاهش‌دهنده: "چه چیزی باعث شروع درد شد؟ چه چیزی درد را کاهش داد؟"
✅ علائم همراه: "آیا علائم دیگری همراه با درد دارید؟"

🩺 تشخیص‌های پرستاری (Nursing Diagnoses)

✅ خطر نارسایی عملکرد قلبی
✅ اضطراب مرتبط با علائم قلبی و احتمال مرگ
✅ کمبود آگاهی درباره بیماری و روش‌های جلوگیری از عوارض
✅ توانایی انجام مراقبت از خود

⚠ مشکلات و عوارض احتمالی (Complications)

🚨 سندرم حاد کرونری (ACS) و حمله قلبی (MI)
🚨 آریتمی و ایست قلبی
🚨 نارسایی قلبی
🚨 شوک کاردیوژنیک

🎯 برنامه‌ریزی و اهداف (Planning and Goals)

📌 اهداف اصلی پرستاری در بیماران مبتلا به آنژین صدری شامل:
✅ درمان سریع و مناسب در زمان بروز آنژین
✅ پیشگیری از حملات آنژین
✅ کاهش اضطراب بیمار
✅ افزایش آگاهی بیمار در مورد بیماری و درمان
✅ افزایش پایبندی بیمار به برنامه خودمراقبتی
✅ پیشگیری از عوارض بیماری

🛑 اقدامات پرستاری (Nursing Interventions)

۱. درمان فوری آنژین (Treating Angina)

✅ متوقف کردن تمامی فعالیت‌ها و نشستن یا دراز کشیدن در وضعیت نیمه‌فاولر (Semi-Fowler) برای کاهش نیاز قلب به اکسیژن
✅ ارزیابی درد قفسه سینه و بررسی اینکه آیا مشابه حملات قبلی است یا خیر
✅ اندازه‌گیری علائم حیاتی (فشار خون، ضربان قلب، سطح اکسیژن خون)
✅ انجام نوار قلب (ECG) و بررسی تغییرات ST و موج T
✅ تجویز نیتروگلیسیرین زیرزبانی (حداکثر ۳ دوز، هر ۵ دقیقه یکبار) و بررسی پاسخ بیمار
✅ در صورت نیاز، اکسیژن درمانی (۲ لیتر در دقیقه از طریق نازال کانولا)
✅ اگر درد شدید ادامه داشت، ارزیابی برای سکته قلبی و انتقال بیمار به بخش مراقبت ویژه (CCU) ضروری است.

۲. کاهش اضطراب بیمار (Reducing Anxiety)

✅ صحبت با بیمار در مورد نگرانی‌های او درباره بیماری، نقش‌های اجتماعی و خانوادگی، و خطرات مرتبط
✅ ارائه اطلاعات درباره ماهیت بیماری، درمان‌ها و راه‌های جلوگیری از پیشرفت آن
✅ آموزش روش‌های کاهش استرس مانند موسیقی‌درمانی، تکنیک‌های تنفس عمیق، و تصویرسازی ذهنی
✅ بررسی نیازهای معنوی بیمار و خانواده برای کاهش ترس و اضطراب

۳. پیشگیری از درد آنژین (Preventing Pain)

✅ ارزیابی سطح فعالیت‌هایی که باعث درد می‌شوند و تنظیم برنامه فعالیت بیمار
✅ برنامه‌ریزی دوره‌های استراحت بین فعالیت‌ها
✅ اجتناب از فعالیت‌های شدید یا قرار گرفتن در معرض هوای سرد که ممکن است حملات آنژین را تحریک کند
✅ رعایت رژیم غذایی مناسب و کنترل وزن برای کاهش فشار بر قلب

۴. مراقبت در منزل و جامعه (Home, Community-Based, and Transitional Care)

✅ آموزش بیمار درباره بیماری و روش‌های خودمراقبتی برای کنترل آنژین صدری
✅ شناسایی علائم ایسکمی قلبی و اقدام سریع هنگام بروز علائم
✅ پیشگیری از حملات درد قفسه سینه و پیشرفت بیماری عروق کرونری
✅ اطلاع از زمان مراجعه به اورژانس: اگر درد با نیتروگلیسیرین و استراحت طی ۱۵ دقیقه برطرف نشود، باید فوراً به اورژانس مراجعه کرد

📌 چک‌لیست مراقبت در منزل (Home Care Checklist)

✅ شناخت تأثیر آنژین بر فعالیت‌های روزمره و تنظیم سبک زندگی
✅ رعایت رژیم غذایی کم‌چرب و پرفیبر
✅ تعادل بین استراحت و فعالیت روزانه برای جلوگیری از حملات آنژین
✅ دوری از هوای بسیار سرد یا گرم که ممکن است درد آنژین را تحریک کند
✅ شناخت داروهای مصرفی، دوز، عوارض جانبی و زمان مصرف
✅ حمل نیتروگلیسیرین همیشه همراه خود و دانستن نحوه مصرف آن
✅ پرهیز از داروهای افزایش‌دهنده فشار خون مانند داروهای ضداحتقان بینی
✅ ترک سیگار و پرهیز از دود سیگار برای کاهش ریسک حملات قلبی
✅ کنترل فشار خون و قند خون به طور منظم
✅ حضور در جلسات مشاوره یا گروه‌های حمایتی برای کاهش استرس
✅ برنامه‌ریزی برای مراجعه منظم به پزشک و انجام آزمایشات دوره‌ای

📊 ارزیابی و نتایج مورد انتظار (Evaluation & Expected Outcomes)

📌 بیمار باید قادر باشد:
✅ درد خود را به موقع شناسایی کند و اقدام مناسب انجام دهد
✅ اضطراب خود را کاهش دهد و کنترل بیشتری بر روند درمان داشته باشد
✅ از روش‌های پیشگیری از عوارض آنژین صدری آگاهی داشته باشد
✅ برنامه خودمراقبتی را رعایت کند و داروهای خود را به درستی مصرف نماید
✅ قرارهای ملاقات پزشکی را پیگیری کند و به توصیه‌های درمانی پایبند باشد

📢 جمع‌بندی:
🔹 درمان سریع حملات آنژین با استراحت، نیتروگلیسیرین و اکسیژن 🚑
🔹 کاهش اضطراب از طریق آموزش و حمایت روحی-روانی 💙
🔹 پیشگیری از حملات با تغییر سبک زندگی و تنظیم فعالیت‌ها 🏃‍♂️🥗
🔹 پایبندی به درمان دارویی و پیگیری منظم پزشکی 💊🩺
🔹 شناخت زمان مراجعه فوری به اورژانس (اگر درد پس از ۳ دوز نیتروگلیسیرین بهبود نیافت) 🚨

🔹 اهداف درمانی:

✅ کاهش آسیب به عضله قلب
✅ حفظ عملکرد قلبی
✅ پیشگیری از عوارض خطرناک مانند آریتمی، نارسایی قلبی و شوک کاردیوژنیک
✅ بهبود تعادل بین اکسیژن مورد نیاز قلب و اکسیژن دریافتی

📢 اقدامات اولیه در بیمار مشکوک به سکته قلبی

📌 درمان باید بلافاصله آغاز شود، زیرا "زمان، عضله است"! 🚑💙

۱. مداخلات اورژانسی (Initial Management)

🔹 بیمار باید فوراً اکسیژن، آسپرین، نیتروگلیسیرین و مرفین دریافت کند.
✅ اکسیژن: برای افزایش رساندن اکسیژن به قلب (در صورت کاهش سطح اشباع اکسیژن خون)
✅ نیتروگلیسیرین: گشادکننده عروق کرونری، کاهش فشار خون و درد قلبی
✅ مورفین: کاهش درد، اضطراب و کاهش پیش‌بار و پس‌بار قلبی
✅ آسپرین: جلوگیری از تجمع پلاکتی و تشکیل لخته

📢 توجه: برخی تحقیقات جدید نشان داده‌اند که مصرف مرفین ممکن است با افزایش اندازه سکته، افزایش مدت بستری و حتی افزایش مرگ‌ومیر همراه باشد. بنابراین، استفاده از آن باید مطابق با آخرین راهنماهای بالینی انجام شود.

✅ بتابلاکرها:
🔹 در صورت وجود آریتمی یا افزایش فشار خون، ممکن است تجویز شود.
🔹 اگر در ۲۴ ساعت اول نیازی به تجویز نباشد، باید بعد از پایدار شدن وضعیت بیمار آغاز شود.

✅ هپارین و داروهای مهارکننده پلاکت:
🔹 برای جلوگیری از تشکیل لخته‌های جدید

۲. آنژیوپلاستی اورژانسی (Primary Percutaneous Coronary Intervention - PCI)

📌 روش انتخابی برای درمان STEMI 🚀
✅ آنژیوپلاستی و استنت‌گذاری به عنوان روش استاندارد برای باز کردن عروق مسدود شده
✅ باید در کمتر از ۶۰ دقیقه از ورود بیمار به اورژانس انجام شود (زمان در-تا-بالون - Door-to-Balloon Time)
✅ PCI نسبت به ترومبولیتیک‌تراپی ارجحیت دارد، زیرا درمان بهتری را فراهم می‌کند و عوارض کمتری دارد.

۳. درمان ترومبولیتیک (Thrombolytic Therapy)

📌 در مواردی که PCI در دسترس نیست، استفاده می‌شود.
✅ داروهای ترومبولیتیک مانند آلتپلاز (Alteplase)، رتپلاز (Reteplase)، و تنکتپلاز (Tenecteplase)
✅ باید در کمتر از ۳۰ دقیقه از ورود بیمار به بیمارستان تجویز شود (زمان در-تا-سوزن - Door-to-Needle Time)
✅ هدف: حل کردن لخته و باز کردن مجدد شریان کرونری

🚨 ممنوعیت‌های مطلق ترومبولیتیک‌تراپی:
🚫 خونریزی فعال
🚫 سابقه سکته مغزی هموراژیک
🚫 جراحی یا ترومای اخیر
🚫 ناهنجاری‌های عروق مغزی

📌 نکات پرستاری حین ترومبولیتیک‌تراپی:
✔ کاهش تعداد دفعات سوراخ کردن پوست
✔ عدم تزریق عضلانی (IM)
✔ پایش دقیق بیمار برای آریتمی، افت فشار خون و نشانه‌های خونریزی داخلی

۴. مدیریت بیمار پس از PCI یا ترومبولیتیک‌تراپی

✅ بیمار باید در بخش مراقبت‌های ویژه قلبی (CCU) بستری شود.
✅ پایش مداوم ECG و علائم حیاتی برای تشخیص زودهنگام آریتمی‌ها و عوارض قلبی
✅ ادامه درمان دارویی شامل:
🔹 آسپرین (جهت جلوگیری از تشکیل لخته جدید)
🔹 بتابلاکرها (کاهش ضربان قلب و کاهش نیاز اکسیژن قلب)
🔹 مهارکننده‌های ACE (مانند کاپتوپریل یا انالاپریل) یا ARBها (پیشگیری از نارسایی قلبی)
🔹 استاتین‌ها (کاهش کلسترول و کاهش پیشرفت آترواسکلروز)
✅ آموزش بیمار برای ترک سیگار و تغییر سبک زندگی

📋 خلاصه نکات کلیدی

🚑 PCI بهترین روش برای درمان STEMI است و باید در کمتر از ۶۰ دقیقه انجام شود.
💊 اگر PCI در دسترس نیست، ترومبولیتیک‌تراپی باید در کمتر از ۳۰ دقیقه انجام شود.
🩸 استفاده از آسپرین، بتابلاکرها، ACE Inhibitors و استاتین‌ها برای کاهش عوارض و مرگ‌ومیر ضروری است.
🚨 پایش بیمار برای آریتمی، افت فشار خون و خونریزی داخلی بسیار مهم است.
🛑 "زمان، عضله است" - هر دقیقه تأخیر در درمان، باعث از بین رفتن بیشتر بافت قلبی می‌شود. 🚀💙

🔹 مقدمه:

پس از پایدار شدن وضعیت بیمار مبتلا به سکته قلبی (MI)، یک برنامه فعال توانبخشی قلبی آغاز می‌شود. این برنامه نه تنها باعث بهبود شرایط جسمی بیمار می‌شود، بلکه از طریق آموزش، حمایت روانی و اجتماعی، و فعالیت‌های فیزیکی کنترل‌شده، به کاهش خطر رویدادهای قلبی آینده کمک می‌کند.

🎯 اهداف توانبخشی قلبی:

✅ افزایش طول عمر و بهبود کیفیت زندگی
✅ کاهش عوارض و پیشرفت بیماری آترواسکلروز
✅ بازگرداندن بیمار به زندگی طبیعی، کار و فعالیت‌های روزمره
✅ افزایش سلامت روانی و اجتماعی بیمار
✅ پیشگیری از رویدادهای قلبی مجدد

📌 برنامه‌های توانبخشی قلبی باعث افزایش بقا، کاهش وقوع مجدد سکته، کاهش نیاز به مداخلات تهاجمی، و بهبود کیفیت زندگی می‌شوند.

🔹 اصول کلی توانبخشی قلبی:

🔹 فعالیت بدنی به‌صورت تدریجی افزایش می‌یابد تا بیمار بتواند به شرایط عادی زندگی بازگردد.
🔹 بررسی علائم مهم حین ورزش، از جمله درد قفسه سینه، تنگی نفس، ضعف، خستگی و تپش قلب، ضروری است.
🔹 پایش علائم حیاتی هنگام ورزش:
✅ افزایش بیش از حد ضربان قلب (بالاتر از ضربان هدف)
✅ افزایش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک بیش از ۲۰ میلی‌متر جیوه
✅ کاهش فشار خون سیستولیک
✅ بروز یا تشدید آریتمی‌ها
✅ تغییرات قطعه ST در نوار قلب (ECG)

📌 فازهای توانبخشی قلبی

برنامه‌های توانبخشی قلبی به سه فاز اصلی تقسیم می‌شوند:

🔹 فاز ۱: در بیمارستان (مرحله حاد)

📌 آغاز از زمان تشخیص آترواسکلروز یا بستری شدن بیمار به دلیل سکته قلبی
✅ بیمار باید هرچه زودتر از تخت بلند شود و تحرک خود را شروع کند (mobilization).
✅ آموزش‌های اولیه خودمراقبتی شامل:
🔹 شناخت علائم هشداردهنده نیاز به کمک اورژانسی (تماس با ۹۱۱)
🔹 رژیم دارویی و نحوه مصرف داروها
🔹 تعادل بین استراحت و فعالیت
🔹 برنامه‌ریزی برای ویزیت‌های پیگیری

🔸 بیمار باید درک کند که بیماری عروق کرونر (CAD) یک بیماری مزمن است، اما می‌توان با مراقبت صحیح، زندگی طبیعی داشت.

🔹 فاز ۲: دوره پس از ترخیص (توانبخشی سرپایی)

📌 پس از ترخیص از بیمارستان، به‌صورت برنامه‌ای سرپایی و کنترل‌شده ادامه می‌یابد.
✅ مدت زمان: ۳ جلسه در هفته به مدت ۴ تا ۶ هفته (در برخی موارد تا ۶ ماه)
✅ تمرینات ورزشی تحت نظر تیم توانبخشی و پایش ECG
✅ ارزیابی منظم برای بررسی:
🔹 موثر بودن درمان و پایبندی بیمار به برنامه
🔹 پیشگیری از بستری مجدد و بروز عوارض
✅ برنامه‌های آموزشی برای بیماران و خانواده‌ها شامل:
🔹 آموزش‌های تغذیه‌ای توسط متخصص تغذیه (مثلاً بازدید از فروشگاه‌ها برای انتخاب مواد غذایی سالم)
🔹 آموزش‌های ورزشی توسط فیزیولوژیست ورزشی
🔹 مشاوره‌های روانی برای کاهش استرس و اضطراب

🔹 فاز ۳: برنامه طولانی‌مدت و حفظ سلامت قلبی

📌 تمرکز این مرحله بر حفظ سلامت قلب و ادامه تمرینات و اصلاح سبک زندگی است.
✅ این فاز اغلب خودمدیریتی است و بیمار نیازی به نظارت مستمر ندارد، اما ممکن است در جلسات گروهی شرکت کند.
✅ اهداف این فاز بر اساس موفقیت‌های فازهای قبل تنظیم می‌شود.

📌 نکات کلیدی توانبخشی قلبی

💙 توانبخشی قلبی باید یک فرآیند تدریجی باشد.
🚶 بیمار نباید در انجام تمرینات زیاده‌روی کند و باید از بروز علائم هشداردهنده آگاه باشد.
🩺 پایش علائم حیاتی، سطح فعالیت و وضعیت روانی بیمار ضروری است.
📚 آموزش بیماران و خانواده‌های آنها بخش حیاتی برنامه توانبخشی است.
🍏 اصلاح سبک زندگی، از جمله تغذیه سالم و ترک سیگار، نقش مهمی در کاهش خطر سکته مجدد دارد.

📢 نتیجه‌گیری

🔹 توانبخشی قلبی یک فرآیند چندمرحله‌ای است که از زمان بستری شدن بیمار آغاز شده و تا سال‌ها پس از سکته ادامه می‌یابد.
🔹 هدف این برنامه‌ها بهبود کیفیت زندگی، کاهش عوارض و پیشگیری از سکته‌های قلبی آینده است.
🔹 همکاری بیمار، خانواده و تیم درمانی در موفقیت این فرآیند نقش اساسی دارد.
💙 "توانبخشی قلبی، راهی برای بازگشت به زندگی سالم و فعال است." 🚶‍♂️🏃‍♀️

🔹 ارزیابی (Assessment)

یکی از مهم‌ترین اقدامات پرستاری در سندرم کرونری حاد (ACS)، ارزیابی دقیق بیمار است. این ارزیابی شامل موارد زیر است:
✅ بررسی علائم حیاتی و وضعیت پایه بیمار
✅ شناسایی علائم اولیه ایسکمی میوکارد مانند:

• درد قفسه سینه یا احساس فشار

• تنگی نفس (دیسپنه)

• تپش قلب

• خستگی غیرمعمول

• سنکوپ (غش کردن)
  ✅ بررسی دقیق سابقه پزشکی و مقایسه علائم جدید با علائم قبلی بیمار

📌 دو مسیر IV برای این بیماران قرار داده می‌شود تا دسترسی سریع برای تزریق داروهای اورژانسی فراهم شود. داروهای داخل وریدی (IV) اثر سریع‌تری دارند و به تنظیم به‌موقع دوز دارو کمک می‌کنند.

🔹 تشخیص‌های پرستاری (Nursing Diagnoses)

بر اساس علائم بالینی، سابقه بیمار و یافته‌های تشخیصی، تشخیص‌های پرستاری اصلی شامل موارد زیر است:
✅ درد حاد ناشی از افزایش نیاز میوکارد به اکسیژن و کاهش عرضه اکسیژن
✅ خطر اختلال عملکرد قلبی ناشی از کاهش خون‌رسانی عروق کرونری
✅ خطر کاهش حجم خون (هیپوولمی)
✅ اختلال در خون‌رسانی به بافت‌ها به علت کاهش برون‌ده قلبی و اختلال در عملکرد بطن چپ
✅ اضطراب ناشی از حمله قلبی و احتمال مرگ
✅ کمبود آگاهی در مورد مراقبت‌های بعد از سکته قلبی

🔹 مشکلات بالقوه و عوارض احتمالی (Collaborative Problems/Potential Complications)

بیماران مبتلا به سندرم کرونری حاد (ACS) ممکن است دچار عوارض جدی شوند که نیاز به مداخله فوری دارند:
⚠ ادم ریوی حاد
⚠ نارسایی قلبی
⚠ شوک کاردیوژنیک
⚠ آریتمی‌ها و ایست قلبی
⚠ افیوژن پریکارد و تامپوناد قلبی

🔹 برنامه‌ریزی و اهداف (Planning and Goals)

اهداف اصلی در مدیریت بیمار مبتلا به ACS:
✅ تسکین درد و علائم ایسکمی (مانند تغییرات ST در ECG)
✅ جلوگیری از آسیب بیشتر به میوکارد
✅ حفظ عملکرد تنفسی مناسب
✅ تأمین خون‌رسانی کافی به بافت‌ها
✅ کاهش اضطراب بیمار
✅ آموزش مراقبت‌های خودمراقبتی و پیشگیری از حملات قلبی آینده
✅ شناسایی زودهنگام عوارض و درمان سریع آن‌ها

🔹 مداخلات پرستاری (Nursing Interventions)

۱. کاهش درد و علائم ایسکمی (Relieving Pain and Ischemic Symptoms)

📌 متعادل‌سازی عرضه و تقاضای اکسیژن در قلب، اولویت اصلی در مدیریت بیماران مبتلا به ACS است.

✅ تجویز اکسیژن:

• اکسیژن با جریان ۲ تا ۴ لیتر در دقیقه از طریق کانول بینی تجویز می‌شود.

• سطح اشباع اکسیژن (SpO₂) باید حداقل ۹۵٪ باشد مگر در بیماران مبتلا به بیماری مزمن ریوی.

✅ ارزیابی مداوم علائم حیاتی:

• بررسی فشار خون، ضربان قلب، ریتم قلب و تعداد تنفس

• انجام ECG برای بررسی تغییرات قطعه ST

✅ استراحت در بستر و وضعیت نیمه‌نشسته (Semi-Fowler Position):
📌 فواید این وضعیت:

• افزایش حجم تنفسی (Tidal Volume) به دلیل کاهش فشار احشای شکمی بر دیافراگم

• بهبود تخلیه ترشحات ریوی و تهویه بهتر

• کاهش بازگشت وریدی به قلب (Preload) و در نتیجه کاهش بار قلب

✅ کنترل درد و کاهش استرس:

• تزریق وریدی مورفین برای کاهش درد، کاهش اضطراب و کاهش پیش‌بار و پس‌بار قلبی

• نیتروگلیسیرین زیرزبانی برای گشاد کردن عروق کرونری و بهبود خون‌رسانی

۲. بهبود عملکرد تنفسی (Improving Respiratory Function)

✅ پایش دقیق تنفس برای شناسایی علائم نارسایی تنفسی
✅ کنترل مایعات بدن برای جلوگیری از اورلود مایعات
✅ تشویق بیمار به تنفس عمیق و تغییر وضعیت برای حفظ تهویه مناسب در تمام قسمت‌های ریه
✅ نظارت بر سطح اکسیژن خون با پالس اکسیمتری

۳. بهبود خون‌رسانی بافتی (Promoting Adequate Tissue Perfusion)

✅ استراحت در بستر یا روی صندلی در مراحل اولیه بیماری برای کاهش مصرف اکسیژن توسط قلب
✅ بررسی دمای پوست و نبض‌های محیطی برای ارزیابی خون‌رسانی مناسب به اندام‌ها

۴. کاهش اضطراب بیمار (Reducing Anxiety)

✅ کاهش استرس بیمار باعث کاهش تحریک سیستم سمپاتیک و کاهش بار کاری قلب می‌شود.
✅ استراتژی‌های کاهش استرس:

• ایجاد محیط آرام و اطمینان‌بخش برای بیمار

• آموزش بیمار در مورد بیماری و مراحل درمان

• تشویق بیمار به بیان احساسات و نگرانی‌ها

• استفاده از روش‌های آرام‌سازی مانند تنفس عمیق و موسیقی درمانی

📌 نتیجه‌گیری

✅ ارزیابی دقیق، پایش مداوم، و اجرای سریع مداخلات پرستاری در بیماران مبتلا به ACS، تأثیر زیادی در کاهش عوارض و بهبود پیامدهای بالینی دارد.
✅ مداخلات پرستاری باید روی تسکین درد، بهبود عملکرد قلبی، حفظ خون‌رسانی به بافت‌ها و کاهش اضطراب تمرکز داشته باشند.
✅ آموزش بیمار و خانواده او در مورد مراقبت‌های بعد از سکته قلبی نقش مهمی در پیشگیری از حملات مجدد دارد.

💙 "اقدام به‌موقع می‌تواند زندگی بیمار را نجات دهد!" 🚑

🔹 تشخیص پرستاری (Nursing Diagnosis)

خطر اختلال در عملکرد قلبی مرتبط با کاهش جریان خون عروق کرونری

🎯 هدف (Goal): تسکین درد/ناراحتی قفسه سینه

🔹 مداخلات پرستاری (Nursing Interventions) و دلایل آن‌ها (Rationale)

۱. ارزیابی اولیه، مستندسازی و گزارش به پزشک معالج شامل:

📌 الف. توصیف بیمار از ناراحتی قفسه سینه:

• محل، شدت، انتشار، مدت‌زمان و عوامل مؤثر بر درد

• علائم همراه مانند حالت تهوع، تعریق یا خستگی غیرمعمول

📌 ب. اثر ایسکمی کرونری بر خون‌رسانی به اعضای بدن:

• تغییر در فشار خون، ضربان قلب، سطح هوشیاری و خروجی ادرار

✅ دلیل:

• اطلاعات اولیه کمک می‌کند تا علت و شدت درد تعیین شده و مبنایی برای مقایسه پس از درمان ایجاد شود.

• کاهش برون‌ده قلبی در اثر انفارکتوس میوکارد (MI) باعث کاهش فشار خون و خون‌رسانی به اندام‌ها شده و ممکن است منجر به آریتمی شود.

✅ نتایج مورد انتظار:

• تسکین تدریجی ناراحتی قفسه سینه

• بازگشت ضربان قلب، تنفس و فشار خون به مقادیر طبیعی

• پوست گرم و خشک، خروجی ادراری مناسب

• عدم بروز عوارض جانبی داروها

۲. انجام الکتروکاردیوگرام (ECG) ۱۲ لید در زمان وقوع علائم

✅ دلیل:

• ECG در تشخیص ایسکمی مداوم مفید است.

۳. تجویز اکسیژن طبق دستور پزشک

✅ دلیل:

• افزایش میزان اکسیژن رسانی به میوکارد و کاهش درد ایسکمیک

۴. تجویز داروهای تجویز شده و پایش مداوم واکنش بیمار

✅ دلیل:

• داروهایی مانند نیتروگلیسیرین، مورفین، بتابلاکرها و آسپرین نقش مهمی در حفظ بافت میوکارد و کاهش درد دارند.

۵. حفظ استراحت جسمانی بیمار:

📌 اقدامات پرستاری:

• بالا بردن سر تخت برای راحتی بیمار

• رژیم غذایی مناسب با تحمل بیمار

• استفاده از لگن کنار تخت برای اجابت مزاج

• استفاده از ملین‌ها برای جلوگیری از یبوست و جلوگیری از فشار به قلب

• ایجاد محیط آرام و اطمینان‌بخش برای کاهش اضطراب

• تنظیم زمان ملاقات با توجه به وضعیت بیمار

✅ دلیل:

• استراحت فیزیکی باعث کاهش مصرف اکسیژن توسط میوکارد می‌شود.

• اضطراب و ترس باعث افزایش پاسخ سمپاتیکی و افزایش مصرف اکسیژن می‌شود.

📌 نتایج مورد انتظار (Expected Outcomes):

✔ بهبود وضعیت بیمار و کاهش درد قفسه سینه
✔ بازگشت علائم حیاتی به مقادیر طبیعی
✔ پوست گرم و خشک و خروجی ادراری طبیعی
✔ پایش مداوم الکتروکاردیوگرام و بهبود یافته‌های آن
✔ عدم بروز عوارض جانبی داروها

💙 "مراقبت دقیق و سریع، کلید حفظ جان بیماران قلبی است!" 🚑

🔹 تشخیص پرستاری (Nursing Diagnosis):

خطر اختلال در عملکرد قلبی مرتبط با نارسایی بطن چپ

🎯 هدف (Goal): عدم وجود دیسترس تنفسی

🔹 مداخلات پرستاری (Nursing Interventions) و دلایل آن‌ها (Rationale)

۱. ارزیابی و مستندسازی هر ۴ ساعت و در صورت بروز علائم، شامل:

📌 الف. بررسی صداهای غیرطبیعی قلبی:

• صدای سوم (S₃) و چهارم (S₄)، سوفل جدید

📌 ب. بررسی صداهای غیرطبیعی ریوی:

• کراتل‌ها (crackles) مخصوصاً در پایه‌های ریه

📌 ج. ارزیابی اکسیژناسیون و تحمل فعالیت

✅ دلیل:

• صدای S₃ و S₄ ناشی از کاهش تطابق بطن چپ در اثر انفارکتوس میوکارد (MI) است.

• اختلال عملکرد عضله پاپیلری ممکن است باعث نارسایی دریچه میترال، کاهش حجم ضربه‌ای و احتقان ریوی شود.

• وجود کراتل‌ها نشان‌دهنده احتقان ریوی ناشی از افزایش فشار در بطن چپ است.

• ارتباط بین علائم و سطح فعالیت بیمار، راهنمایی برای تنظیم فعالیت و آموزش بیمار است.

✅ نتایج مورد انتظار:

• عدم بروز تنگی نفس، دیسترس تنفسی، ارتوپنه یا تنگی نفس شبانه حمله‌ای

• نرخ تنفس کمتر از ۲۰ بار در دقیقه با فعالیت و ۱۶ بار در دقیقه در حالت استراحت

• رنگ پوست و دمای بدن طبیعی

• میزان اکسیژن خون (SpO₂)، فشار اکسیژن خون شریانی (PaO₂) و دی‌اکسیدکربن شریانی (PaCO₂) در محدوده طبیعی

• ضربان قلب بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه، فشار خون در محدوده طبیعی بیمار

• عدم تغییر در عکس‌برداری قفسه سینه

• بیمار احساس راحتی و استراحت دارد

💙 "ارزیابی دقیق و مراقبت مستمر، کلید مدیریت موفق نارسایی قلبی است!" 🚑

🔹 تشخیص پرستاری (Nursing Diagnosis):

اختلال در پرفیوژن بافتی محیطی مرتبط با کاهش برون‌ده قلبی

🎯 هدف (Goal): حفظ یا دستیابی به پرفیوژن کافی بافتی

🔹 مداخلات پرستاری (Nursing Interventions) و دلایل آن‌ها (Rationale)

۱. ارزیابی و مستندسازی هر ۴ ساعت و در صورت وجود ناراحتی قفسه سینه، شامل:

📌 الف. بررسی و گزارش موارد زیر به پزشک:

• هیپوتانسیون (کاهش فشار خون)

• تاکی‌کاردی و سایر آریتمی‌ها

• عدم تحمل فعالیت

• تغییرات هوشیاری (با استفاده از اطلاعات خانواده)

• کاهش برون‌ده ادراری (< 0.5 mL/kg/h)

• اندام‌های سرد، مرطوب و سیانوتیک، کاهش نبض‌های محیطی، افزایش زمان پرشدگی مویرگی

✅ دلیل:

• این اطلاعات برای تعیین وضعیت کاهش برون‌ده قلبی مفید هستند.

✅ نتایج مورد انتظار:

• فشار خون در محدوده طبیعی بیمار حفظ شود.

• ریتم نرمال سینوسی بدون آریتمی حفظ شود یا ریتم پایه بیمار بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه باقی بماند.

• فعالیت تجویز شده بدون مشکل تحمل شود.

• بیمار هوشیار و آگاه بماند و دچار تغییرات شناختی یا رفتاری نشود.

• بیمار احساس راحتی داشته باشد.

• برون‌ده ادراری > 0.5 mL/kg/h باشد.

• اندام‌ها گرم و خشک باشند و رنگ طبیعی داشته باشند.

💙 "مانیتورینگ دقیق و مداخلات به‌موقع می‌توانند از پیشرفت نارسایی قلبی جلوگیری کنند!" 🚑

🔹 تشخیص پرستاری (Nursing Diagnosis):

اضطراب مرتبط با رویداد قلبی

🎯 هدف (Goal): کاهش اضطراب

🔹 مداخلات پرستاری (Nursing Interventions) و دلایل آن‌ها (Rationale)

۱. ارزیابی، مستندسازی، و گزارش سطح اضطراب بیمار و خانواده و مکانیسم‌های مقابله‌ای آن‌ها

✅ دلیل:

• اضطراب علل مختلفی دارد و ممکن است ناشی از بیماری حاد، بستری‌شدن، درد، اختلال در فعالیت‌های روزانه، تغییر نقش در زندگی، مشکلات مالی، و نگرانی‌های مرتبط با بیماری باشد.

• اعضای خانواده مضطرب می‌توانند این اضطراب را به بیمار منتقل کنند؛ بنابراین، پرستار باید راهکارهایی برای کاهش استرس خانواده ارائه دهد.

✅ نتایج مورد انتظار:

• بیمار اضطراب کمتری را گزارش کند.

• بیمار و خانواده بتوانند نگرانی‌های خود درباره بیماری و مرگ را بیان کنند.

• بیمار و خانواده آرام‌تر به نظر برسند.

• بیمار ظاهر استراحت‌کرده داشته باشد، تعداد تنفس <16 در دقیقه، ضربان قلب <100 بدون آریتمی، فشار خون در محدوده طبیعی، و پوست گرم و خشک باشد.

۲. ارزیابی نیاز به مشاوره معنوی و ارجاع در صورت لزوم

✅ دلیل:

• بیمارانی که از اعتقادات مذهبی حمایت دریافت می‌کنند، ممکن است اضطراب و ترس کمتری را تجربه کنند.

✅ نتایج مورد انتظار:

• بیمار و خانواده راهکارهایی برای کاهش اضطراب پیدا کنند.

۳. ارزیابی نیاز به ارجاع به خدمات اجتماعی

✅ دلیل:

• خدمات اجتماعی می‌توانند در مراقبت‌های پس از بستری و نگرانی‌های مالی به بیمار و خانواده کمک کنند.

✅ نتایج مورد انتظار:

• بیمار به طور فعال در برنامه توانبخشی مشارکت کند.

• بیمار تکنیک‌های کاهش استرس را تمرین کند.

💙 "کاهش اضطراب، کلید بهبود کیفیت زندگی بیماران قلبی است!" 🌿💖

🔹 تشخیص پرستاری (Nursing Diagnosis):

کمبود آگاهی درباره مراقبت از خود پس از سکته قلبی (MI)

🎯 هدف (Goal):
✅ پایبندی به برنامه مراقبت‌های بهداشتی در منزل و انتخاب سبک زندگی منطبق با توصیه‌های سلامت قلب

🔹 مداخلات پرستاری (Nursing Interventions) و دلایل آن‌ها (Rationale)

۱. ایجاد رابطه‌ای حمایتی و اطمینان‌بخش با بیمار

✅ دلیل:

• کاهش اضطراب و افزایش مشارکت بیمار در روند درمان

• تشویق بیمار برای پرسش درباره بیماری و روش‌های بهبود سلامت

✅ نتایج مورد انتظار:

• بیمار و خانواده نگرانی‌های خود را بیان کرده و احساس حمایت بیشتری کنند.

• بیمار اطلاعات دقیق و شفافی درباره روند درمان و تغییرات سبک زندگی دریافت کند.

۲. پایش و مدیریت عوارض احتمالی پس از سکته قلبی

✅ دلیل:

• آسیب به عضله قلب و سیستم هدایت الکتریکی می‌تواند باعث عوارض خطرناکی مانند آریتمی‌ها، کاهش فشار خون، درد قفسه سینه، و نارسایی قلبی شود.

✅ مداخلات:

• بررسی مداوم تغییرات ضربان و ریتم قلب، صداهای قلبی، فشار خون، درد قفسه سینه، وضعیت تنفسی، رنگ و دمای پوست، وضعیت ذهنی و آزمایشات خون

• گزارش سریع تغییرات غیرعادی به پزشک و انجام اقدامات اورژانسی در صورت نیاز

✅ نتایج مورد انتظار:

• کاهش خطر بروز عوارض جدی قلبی

• ثبات وضعیت قلبی و تنفسی بیمار

۳. آموزش مراقبت‌های پس از ترخیص از بیمارستان

✅ دلیل:

• افزایش آگاهی بیمار از سبک زندگی سالم قلبی و کاهش احتمال سکته مجدد

• تأکید بر اهمیت شرکت در برنامه توانبخشی قلبی

✅ مداخلات:

• بررسی اولویت‌های بیمار برای تغییرات سبک زندگی

• آموزش رژیم غذایی سالم قلب، فعالیت بدنی مناسب، و روش‌های کنترل استرس

• تشویق بیمار به ترک سیگار و کنترل بیماری‌های همراه مانند دیابت و فشار خون بالا

✅ نتایج مورد انتظار:

• بیمار برنامه مراقبت شخصی خود را درک کرده و به آن پایبند باشد.

• بیمار قادر به شناسایی علائم خطر و اقدام به‌موقع باشد.

۴. پیگیری و مراقبت‌های پس از ترخیص در منزل و جامعه

✅ دلیل:

• حفظ تداوم مراقبت و اطمینان از پایبندی بیمار به درمان

• اطمینان از دریافت مراقبت‌های لازم از جمله مصرف صحیح داروها، اکسیژن‌درمانی، و تنظیم فعالیت‌های روزمره

✅ نتایج مورد انتظار:

• بیمار جلسات پیگیری پزشکی و آزمایش‌های دوره‌ای خود را انجام دهد.

• بیمار به‌طور صحیح از داروها و رژیم غذایی پیروی کند.

🔹 ارزیابی و نتایج مورد انتظار (Evaluation & Expected Outcomes)

✅ ۱. بیمار احساس بهبود در درد قفسه سینه را گزارش می‌کند.
✅ ۲. وضعیت قلبی و تنفسی بیمار پایدار است.
✅ ۳. بیمار جریان خون کافی در اندام‌ها را حفظ می‌کند.
✅ ۴. بیمار اضطراب کمتری دارد و نگرانی‌های خود را ابراز می‌کند.
✅ ۵. بیمار به برنامه مراقبت شخصی خود پایبند است.
✅ ۶. بیمار دچار هیچ‌گونه عارضه‌ای نمی‌شود.

📢 "آگاهی بیشتر، زندگی سالم‌تر! مراقبت صحیح پس از سکته قلبی، کلید پیشگیری از مشکلات بعدی است." 💙💖

برای بازگرداندن جریان خون به بافت ایسکمیک میوکارد در بیمارانی که به درمان‌های محافظه‌کارانه پاسخ نمی‌دهند، روش‌های مداخله کرونری از طریق پوست (PCI) و جراحی بای‌پس عروق کرونری (CABG) انجام می‌شود. در این بخش به بررسی PCI و CABG و مراقبت‌های پرستاری مرتبط با این روش‌ها می‌پردازیم.

🔹 مداخله کرونری از طریق پوست (PCI)

روش‌های مداخله‌ای برای درمان بیماری عروق کرونری شامل آنژیوپلاستی ترانس‌لومینال از راه پوست (PTCA) و استنت‌گذاری داخل عروقی است. این روش‌ها به دلیل انجام شدن از طریق سوراخ کوچک در پوست (و نه با ایجاد برش جراحی)، تحت عنوان مداخله کرونری از طریق پوست (PCI) طبقه‌بندی می‌شوند.

📍 آنژیوپلاستی ترانس‌لومینال از راه پوست (PTCA)

در PTCA، یک کاتتر دارای بالون برای باز کردن شریان‌های کرونری مسدود و رفع ایسکمی استفاده می‌شود. این روش در بیماران مبتلا به آنژین پایدار و حاد به کار می‌رود و می‌تواند گرافت‌های بای‌پس مسدود شده را نیز باز کند.

🔹 هدف PTCA: بهبود جریان خون در شریان‌های کرونری از طریق فشرده‌سازی آتروم (پلاک چربی)

🔹 نحوه انجام:

1. وارد کردن کاتتر از طریق شریان فمورال یا رادیال

2. تصویربرداری آنژیوگرافی با استفاده از ماده حاجب برای تشخیص محل انسداد

3. قرار دادن بالون در محل ضایعه و باد کردن آن برای گشاد کردن شریان و فشرده‌سازی پلاک چربی

4. در برخی موارد، قرار دادن استنت برای حفظ باز ماندن شریان پس از برداشتن بالون

🔹 معیار موفقیت PTCA:
✅ بهبود جریان خون در شریان
✅ کاهش تنگی شریان به کمتر از ۱۰٪
✅ عدم وجود آسیب قابل توجه به دیواره شریان

⚠ نکته مهم: هنگام باد شدن بالون، ممکن است بیمار درد قفسه سینه را تجربه کند و تغییرات قطعه ST در نوار قلب مشاهده شود. این یک واکنش طبیعی است.

🔹 روش‌های تکمیلی برای آماده‌سازی ضایعه جهت استنت‌گذاری

اگر پلاک‌های کلسیفیه ضخیم، عمیق یا دایره‌ای باشند، ممکن است نیاز به استفاده از روش‌های زیر باشد:

🔹 بالون‌های برش‌دهنده یا امتیازدهنده (Cutting, Scoring, یا High-pressure Balloons)
🔹 آترکتومی چرخشی و مداری (Rotational & Orbital Atherectomy)
🔹 لیزر اکسیمر (Excimer Laser)
🔹 لیتوترپسی داخل عروقی (IVL):

• استفاده از موج‌های صوتی پالسی برای شکستن رسوبات کلسیفیه بدون آسیب به بافت‌های نرم اطراف

• این روش مشابه سنگ‌شکنی کلیه است و در حال حاضر برای شریان‌های محیطی تأیید شده است، اما مطالعات بیشتری برای بررسی اثربخشی آن در شریان‌های کرونری در حال انجام است.

📢 "روش‌های جدید مانند لیتوترپسی داخل عروقی (IVL) می‌توانند به درمان انسدادهای پیچیده‌تر عروق کرونری کمک کنند."

🔹 نکات کلیدی برای ارتقای سلامت پس از سکته قلبی (MI) و سایر سندرم‌های کرونری حاد

✅ تغییر سبک زندگی برای بهبود کیفیت زندگی و پیشگیری از حمله قلبی مجدد:

🔸 اصلاح سبک زندگی:

✔ از انجام فعالیت‌هایی که باعث درد قفسه سینه، تنگی نفس شدید یا خستگی بیش از حد می‌شود، پرهیز کنید.
✔ از هوای خیلی سرد یا خیلی گرم و راه رفتن در مقابل باد شدید اجتناب کنید.
✔ در صورت نیاز، وزن خود را کاهش دهید.
✔ سیگار و سایر محصولات تنباکو را ترک کنید و از دود سیگار دیگران نیز دوری کنید.
✔ الگوی تغذیه سالم را رعایت کنید (استفاده از رژیم مدیترانه‌ای یا توصیه‌های AHA).
✔ از مصرف وعده‌های غذایی بزرگ و عجله در خوردن غذا پرهیز کنید.
✔ به مصرف داروها طبق دستور پزشک پایبند باشید.
✔ فشار خون و قند خون را کنترل کنید.
✔ روش‌های مدیریت استرس را تمرین کنید.

🔸 برنامه‌ریزی فعالیت‌های بدنی

✔ برنامه ورزشی منظم با افزایش تدریجی مدت زمان و سپس شدت فعالیت
✔ ثبت‌نام در برنامه توانبخشی قلبی
✔ پیاده‌روی روزانه با افزایش تدریجی مسافت و مدت زمان
✔ کنترل ضربان قلب هنگام ورزش

⚠ نکات مهم:
❌ بعد از غذا ورزش نکنید.
❌ در صورت خستگی شدید، استراحت کنید.
✅ فعالیت و استراحت را متعادل کنید.

🔸 مدیریت علائم و اقدام در شرایط اضطراری

✔ اگر درد قفسه سینه با مصرف ۳ قرص نیتروگلیسیرین در ۱۵ دقیقه برطرف نشد، با اورژانس (۹۱۱) تماس بگیرید.
✔ در صورت بروز تنگی نفس، ضعف، تپش قلب نامنظم یا ورم پاها و مچ پا، با پزشک تماس بگیرید.

📢 "پایبندی به مراقبت‌های پس از سکته قلبی، کلید جلوگیری از مشکلات بعدی است!" 💙

🔹 عوارض احتمالی PCI و اقدامات پرستاری

1️⃣ ایسکمی میوکارد (Myocardial Ischemia)

✔ علائم بالینی:
🔹 درد قفسه سینه، تغییرات ایسکمیک در الکتروکاردیوگرام (ECG)، آریتمی‌ها

✔ علل احتمالی:
🔹 ترومبوز یا تنگی مجدد (Restenosis) در شریان کرونری

✔ اقدامات پرستاری:
✅ اکسیژن و نیتروگلیسیرین تجویز شود.
✅ ECG 12 لید گرفته شود.
✅ به کاردیولوژیست اطلاع داده شود.

2️⃣ خونریزی و تشکیل هماتوم (Bleeding & Hematoma Formation)

✔ علائم بالینی:
🔹 خونریزی مداوم از محل ورود کاتتر، تورم در محل، ایجاد توده سفت، درد هنگام حرکت دادن پا، احتمال افت فشار خون و تاکی‌کاردی

✔ علل احتمالی:
🔹 مصرف داروهای ضدانعقاد
🔹 آسیب عروقی هنگام انجام پروسیجر
🔹 هموستاز ناکافی
🔹 حرکت بیش از حد پا

✔ اقدامات پرستاری:
✅ بیمار باید در بستر استراحت کند.
✅ فشار مستقیم بر محل ورود کاتتر اعمال شود.
✅ محل هماتوم با قلم علامت‌گذاری شود.
✅ در صورت ادامه خونریزی، به پزشک اطلاع داده شود.

3️⃣ هماتوم رتروپریتوئنال (Retroperitoneal Hematoma)

✔ علائم بالینی:
🔹 درد در ناحیه پشت، پهلو یا شکم
🔹 افت فشار خون، تاکی‌کاردی، بی‌قراری و تحریک‌پذیری

✔ علل احتمالی:
🔹 نشت خون به فضای رتروپریتوئنال

✔ اقدامات پرستاری:
✅ به پزشک اطلاع داده شود.
✅ مصرف داروهای ضدانعقاد متوقف شود.
✅ مایعات داخل وریدی (IV) تجویز شود.
✅ تست‌های تشخیصی (مانند سی‌تی‌اسکن) انجام شود.
✅ بیمار برای مداخله آماده شود.

4️⃣ انسداد شریانی (Arterial Occlusion)

✔ علائم بالینی:
🔹 ضعف یا از بین رفتن نبض دیستال در محل ورود کاتتر
🔹 اندام سرد، رنگ‌پریده و دردناک

✔ علل احتمالی:
🔹 ترومبوز یا آمبولی عروقی

✔ اقدامات پرستاری:
✅ به پزشک اطلاع داده شود.
✅ برای مداخله درمانی آماده شود.

5️⃣ تشکیل آنوریسم کاذب (Pseudoaneurysm Formation)

✔ علائم بالینی:
🔹 تورم در محل ورود کاتتر
🔹 توده ضربان‌دار و شنیده شدن بروئی (Bruit)

✔ علل احتمالی:
🔹 آسیب به رگ هنگام انجام پروسیجر

✔ اقدامات پرستاری:
✅ به پزشک اطلاع داده شود.
✅ برای مداخله درمانی آماده شود.

6️⃣ تشکیل فیستول شریانی-وریدی (Arteriovenous Fistula Formation)

✔ علائم بالینی:
🔹 تورم در محل ورود کاتتر
🔹 توده ضربان‌دار و شنیده شدن بروئی (Bruit)

✔ علل احتمالی:
🔹 آسیب به رگ هنگام انجام پروسیجر

✔ اقدامات پرستاری:
✅ به پزشک اطلاع داده شود.
✅ برای مداخله درمانی آماده شود.

7️⃣ آسیب حاد کلیوی (Acute Kidney Injury - AKI)

✔ علائم بالینی:
🔹 کاهش دفع ادرار
🔹 افزایش سطح اوره خون (BUN) و کراتینین سرم

✔ علل احتمالی:
🔹 اثر سمی ماده حاجب (Contrast Nephropathy)

✔ اقدامات پرستاری:
✅ پایش حجم ادرار، سطح کراتینین، اوره خون و الکترولیت‌ها
✅ هیدراتاسیون کافی (مایعات داخل وریدی) برای بیمار فراهم شود.
✅ قبل و بعد از پروسیجر، داروهای محافظ کلیوی (مثل استیل‌سیستئین) تجویز شود.

📌 مراقبت‌های پرستاری پس از PCI و جلوگیری از عوارض

🔹 پس از هموستاز، پانسمان فشاری روی محل ورود کاتتر قرار داده می‌شود.
🔹 بیمار چند ساعت پس از انجام PCI می‌تواند فعالیت‌های روزمره خود را از سر بگیرد.
🔹 مدت زمان بی‌حرکتی به اندازه شیت، نوع داروهای ضدانعقاد و وضعیت بیمار بستگی دارد.
🔹 یک روز پس از PCI، محل ورود کاتتر بررسی و پانسمان تعویض می‌شود.
🔹 به بیمار آموزش داده می‌شود که در صورت مشاهده علائم خونریزی یا هماتوم، سریعاً به پزشک مراجعه کند.

📢 "هدف اصلی مراقبت‌های پرستاری پس از PCI، پیشگیری از عوارض و اطمینان از باز ماندن شریان کرونری است!" 💙

📌 عوارض جراحی بای‌پس عروق کرونری (CABG)

جراحی بای‌پس عروق کرونری (CABG) ممکن است با عوارضی مانند خونریزی، آریتمی‌ها و انفارکتوس میوکارد (MI) همراه باشد. بیمار ممکن است هم‌زمان دچار چندین عارضه شود که نیاز به مداخله‌ی سریع دارد. همکاری تیم درمانی شامل پرستاران، پزشکان، داروسازان، متخصصان تنفسی و متخصصان تغذیه برای بهبود شرایط بیمار ضروری است.
🔹 نکته مهم: جراحی CABG یک درمان قطعی برای بیماری عروق کرونری (CAD) محسوب نمی‌شود. علائمی مانند آنژین صدری، عدم تحمل ورزش، یا دیگر مشکلات قلبی ممکن است پس از جراحی بازگردند. بیمار همچنان نیاز به مصرف داروهای قلبی و اصلاح سبک زندگی دارد تا از انسداد مجدد عروق و مشکلات جدید جلوگیری شود.

📍 مدیریت پرستاری در بیماران تحت جراحی CABG

🔹 مراقبت‌های قبل از عمل (Preoperative Management)

مدیریت جامع پیش از عمل می‌تواند عوارض را کاهش داده و نتایج بهتری را برای بیمار فراهم کند. این امر به ویژه در بیمارانی که مسن‌تر هستند و بیماری‌های همراه دارند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

📌 داروهای مهم قبل از عمل که تأثیر مثبتی بر نتایج جراحی دارند:
✅ آسپرین: کاهش مرگ و میر و عوارض حین و بعد از عمل
✅ بتا بلاکرها: کاهش وقوع فیبریلاسیون دهلیزی (AF) پس از جراحی
✅ استاتین‌ها: کاهش خطر انفارکتوس میوکارد، فیبریلاسیون دهلیزی، اختلالات عصبی، نارسایی کلیوی، عفونت و مرگ

🔍 ارزیابی بیمار قبل از عمل شامل:
1️⃣ معاینه‌ی کامل سوابق پزشکی و بررسی بیماری‌های زمینه‌ای (دیابت، فشار خون بالا، بیماری‌های ریوی)
2️⃣ آزمایش‌های تشخیصی:

• رادیوگرافی قفسه سینه (Chest X-ray)

• نوار قلب (ECG)

• آزمایش‌های انعقادی و سایر تست‌های خونی

• تعیین گروه خونی و آماده‌سازی برای تزریق خون در صورت نیاز

📌 هدف از ارزیابی‌های قبل از جراحی: بررسی وضعیت عمومی بیمار برای مقایسه‌ی تغییرات بعد از جراحی و شناسایی عوامل خطر که می‌توانند روند بهبودی را پیچیده کنند.

📌 عوارض قلبی

1️⃣ کاهش حجم خون (هیپوولمی) – شایع‌ترین علت کاهش برون‌ده قلبی پس از جراحی

• علت: از دست دادن خون و کاهش حجم داخل عروقی به دلیل گشاد شدن عروق بعد از جراحی

• مدیریت: افت فشار خون، تاکی‌کاردی و کاهش فشار ورید مرکزی (CVP) و فشار پرشدگی شریان ریوی (PAWP) بررسی شود. جایگزینی مایعات مانند آلبومین، خون، یا محلول‌های کریستالوئیدی مانند رینگر لاکتات انجام شود.

2️⃣ خونریزی مداوم

• علت: اختلال عملکرد پلاکت‌ها، استفاده از هیپارین، هیپوترمی، و آسیب عروقی حین جراحی

• مدیریت: بررسی دقیق خونریزی از زخم جراحی و چست تیوب ضروری است. درین بیشتر از ۲۰۰ میلی‌لیتر در ساعت غیرطبیعی است و باید بررسی شود. تزریق فرآورده‌های خونی مانند پلاسما، پلاکت و فاکتور VII در صورت نیاز. در صورت ادامه خونریزی، بیمار مجدداً به اتاق عمل بازگردانده شود.

3️⃣ تامپوناد قلبی

• علت: تجمع مایعات و لخته‌ها در پریکارد، که باعث فشار به قلب و کاهش برون‌ده قلبی می‌شود.

• مدیریت: علائم افت فشار خون، تاکی‌کاردی، کاهش برون‌ده ادراری و افزایش فشار ورید مرکزی (CVP) بررسی شود. در صورت مشکوک بودن به تامپوناد، اکوکاردیوگرافی انجام شود. در موارد شدید، تخلیه اورژانسی مایع پریکارد لازم است.

4️⃣ اضافه‌بار مایعات

• علت: تزریق زیاد مایعات و فرآورده‌های خونی

• مدیریت: تجویز دیورتیک‌ها، محدودیت مایعات و استفاده از دیالیز در موارد شدید

5️⃣ هیپوترمی

• علت: دمای پایین بدن باعث گشاد شدن عروق، لرز و افزایش فشار خون می‌شود.

• مدیریت: گرم کردن تدریجی بیمار برای جلوگیری از گشاد شدن ناگهانی عروق و کاهش فشار خون

6️⃣ فشار خون بالا

• علت: انقباض عروقی بعد از جراحی که ممکن است باعث کشیدگی بخیه‌ها و خونریزی شود.

• مدیریت: استفاده از وازودیلاتورها مانند نیتروگلیسیرین و نیتروپروساید

7️⃣ آریتمی‌های قلبی (تاکی‌آریتمی‌ها و برادی‌آریتمی‌ها)

• علت: تحریک و التهاب بافت قلب در اثر جراحی

• مدیریت: در موارد تاکی‌آریتمی‌ها مانند فیبریلاسیون دهلیزی، تجویز داروهای ضد آریتمی (آمیودارون، دیلتیازم). در موارد برادی‌آریتمی‌ها، در صورت لزوم استفاده از پیس‌میکر موقت

8️⃣ نارسایی قلبی

• علت: کاهش توانایی انقباضی قلب بعد از جراحی

• مدیریت: بررسی علائم افت فشار خون، افزایش CVP، تنگی نفس، ادم. درمان با دیورتیک‌ها و داروهای اینوتروپیک

9️⃣ انفارکتوس میوکارد (MI) حین یا بعد از جراحی

• علت: انسداد عروق کرونری یا کاهش خون‌رسانی

• مدیریت: بررسی نوار قلب، تست‌های بیومارکر قلبی، و درمان فوری در صورت نیاز

📌 عوارض ریوی

🔹 اختلال در تبادل گازها

• علت: نیاز به تهویه مکانیکی پس از بیهوشی، افزایش تولید موکوس و کاهش اثربخشی تهویه

• مدیریت: ارزیابی مداوم صدای ریه، سطح اکسیژن خون، تست‌های گازی خون شریانی (ABG) و در صورت نیاز تهویه مکانیکی طولانی‌مدت

📌 عوارض نورولوژیک

🔹 سکته مغزی یا تغییرات عصبی

• علت: لخته‌های خون یا آمبولی که باعث کاهش خون‌رسانی مغز می‌شوند.

• مدیریت: بررسی هوشیاری و توانایی حرکتی بیمار پس از عمل. در صورت بروز تغییرات اقدامات فوری برای کاهش آسیب مغزی انجام شود.

📌 آسیب کلیوی و اختلالات الکترولیتی

🔹 نارسایی حاد کلیه

• علت: کاهش خون‌رسانی کلیه‌ها یا اثرات داروهای نفروتوکسیک

• مدیریت: بررسی میزان ادرار، سطح کراتینین و نیتروژن اوره خون (BUN). در موارد شدید، دیالیز ضروری است.

🔹 اختلالات الکترولیتی

• علت: عدم تعادل پتاسیم، منیزیم، سدیم، کلسیم و گلوکز به دلیل استرس متابولیک و داروهای وریدی

• مدیریت: بررسی سطح الکترولیت‌ها و جایگزینی مناسب

📌 سایر عوارض

🔹 نارسایی کبدی

• علت: استرس جراحی و بیهوشی بر روی کبد، بیشتر در بیماران دارای سیروز یا نارسایی قلبی سمت راست

• مدیریت: کاهش مصرف داروهای متابولیزه‌شده توسط کبد، مانیتور سطح بیلی‌روبین و آلبومین، و تغذیه حمایتی

🔹 عفونت

• علت: جراحی و بیهوشی باعث کاهش ایمنی می‌شود. دستگاه‌های تهاجمی مانند کاتترها و ونتیلاتورها نیز ریسک عفونت را افزایش می‌دهند.

• مدیریت:

  • بررسی تب، افزایش گلبول‌های سفید، قرمزی و تورم در محل جراحی

  • تجویز آنتی‌بیوتیک‌های مناسب

  • کنترل دقیق قند خون (حداکثر ۱۸۰ mg/dL) برای کاهش عفونت‌های عمقی قفسه سینه

  • حذف کاتترها و تجهیزات غیرضروری برای کاهش خطر عفونت

📢 نتیجه‌گیری

⚠ جراحی قلب (CABG) اگرچه باعث بهبود جریان خون قلب می‌شود، اما عوارض بالقوه‌ای نیز دارد که نیاز به مدیریت دقیق دارند.
✅ مراقبت پرستاری دقیق، مانیتورینگ پیوسته، و مداخلات فوری برای کاهش خطرات و بهبود نتایج جراحی ضروری است.